Bir program ya da filmin, estetik yapısının ve görsel bütünlüğünün, prodüktörün
istekleri doğrultusunda gerçekleşmesi için kullanılacak teknik araçları öneren
ve çekim aşamasında bunların uygulanmasını kamera kullanarak sağlayan ve
denetleyen kişidir.
Meslek Standartları Komisyonu, Kameraman Kadrosu Tanımı
ÖNSÖZ
Ülkemizde son yıllarda yapılan bütün çalışmalarda Türk ekonomisinin uluslararası
rekabet gücünün artırılması ve başta Gümrük Birliği olmak üzere Avrupa Birliği
ile bütünleşme süreci hedeflenmiştir. 1990’lı yıllarda yaşanan hızlı
küreselleşme süreci, giderek artan teknolojik yenilikler ve uluslararası
pazarlardan pay kapma yarışları, ülkelerin insan kaynaklarını geliştirmeye
yönelmesine neden olmuştur. Çalışanların iş değiştirme ve iş bulma yeteneğiyle
doğrudan ilgili olarak işgücü hareketliliğinin artırılması, işgücü piyasasının
şeffaflaştırılması ve verimliliğin artırılması istihdamla ilgili her türlü
girişimde öne çıkmaktadır. Çalışma yaşamının istediği ve ihtiyaç duyduğu
insanların niteliklerinin tanımlanmasında, iş yaşamınca geliştirilen ve
benimsenen meslek standartları büyük önem taşımaktadır. Bu standartlara uygun
insan yetiştirilmesi ve istihdamı ise ancak meslek standartları hazırlandıktan
sonra gerçekleştirilebilecektir.
Ülkemizde meslek standartları ve belgelendirmeye ilişkin en geniş kapsamlı
girişim, “İstihdam ve Eğitim Projesi” kapsamında,Devlet, işçi ve işveren
kesimini temsil eden kuruluşların oluşturduğu Meslek Standartları Komisyonu (MSK)
tarafından yürütülmektedir. Bu komisyonda: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), Devlet Planlama
Teşkilatı (DPT), Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu
(TİSK), Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) ile gözlemci üye
olarak Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayi Destekleme Vakfı (MEKSA) temsilcileri
bulunmaktadır. Teknik çalışmalar MSK’nun kararları doğrultusunda, uygulama
birimi olan Araştırma ve Teknik Hizmetler Birimi (ATHB) tarafından, Almanya’da
faaliyet gösteren Federal Mesleki Eğitim Kurumu (BIBB)’nun teknik yardımları ile
yürütülmektedir.
Elinizdeki bu standart, ülkemizde istihdam ve eğitim arasında sağlam köprüler
kurmak, istihdamı geliştirmek amacıyla oluşturulan “İstihdam ve Eğitim
Projesi”nin sekiz bölümünden biri olan Meslek Standartları ve Belgelendirme
Sistemi bölümü çalışmaları çerçevesinde hazırlanmıştır. Söz konusu standart,
Kameramanlık meslek dalında 3. seviyede çalışan bir kişinin yapması gereken
görev ve işlemler ile sahip olması gereken genel bilgi ve becerileri
göstermektedir. Bu alanda bizzat faaliyet gösteren kişilerden oluşan bir çalışma
grubu tarafından, iki gün süren teknik çalışma sonunda oluşturulmuştur. Söz
konusu grubu oluşturan kişiler, ülkemizde faaliyet gösteren değişik büyüklükteki
(küçük-orta-büyük) işletmelerden MSK/ATHB kanalıyla davet edilerek bir araya
getirilmiştir. Bu standart daha sonra MSK tarafından önerilen ilgili kuruluşlara
gönderilmiş ve görüşleri alınmıştır. Meslek Standartları ve Belgelendirme
çalışmalarımıza teknik elemanlarını göndermek suretiyle destek veren işletmelere
ve değerli bilgilerini bizlerle paylaşan ve elinizdeki bu standardı
hazırlamamıza yardım eden; Sayın Egemen BAYKAL (TRT Ankara Televizyonu), Sayın
Salim AKDOĞAN (STV Ankara Bürosu), Sayın A. Serdar HOKNA (TRT Haber Dairesi
Başkanlığı), Sayın Ertan EZEN (CTV Ankara Bürosu), Sayın Korkmaz GÖKMEN (TRT
Ankara Televizyonu), Sayın Ertan ERDOĞMUŞ (TRT Haber Dairesi Başkanlığı), Sayın
Nazmi ULUTAK (Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi), Sayın Nedim GÜRSES
(Anadolu Üniversitesi Radyo Televizyon Bölümü), ve ayrıca, hazırlanan meslek
standardına değerli görüşleri ile katkıda bulunan başta MSK üyesi kuruluşlar ve
alt teşkilatları olmak üzere, ilgili tüm kuruluşlara teşekkür ediyoruz.
Meslek Standardı geliştirme çalışmalarımızı daha sonra sınav ve belgelendirme
sistemi oluşturma faaliyetleri izleyecektir. Ülkemizde istihdamın
geliştirilmesine önemli katkılar yapacağına inandığımız bu çalışmanın, bu yolda
yapılacak başka çalışmalara ışık tutmasını, yeni girişimlere vesile olmasını
diliyoruz.
Mustafa DEMİREZEN Eylül 1999
Meslek Standartları Komisyonu Başkanı
DPT İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü
İÇİNDEKİLER
1. Meslek Standardı
2. Unvan ve Tanımı
3. Kameraman'ın Yaptığı Görev ve İşlemler
4. Genel Olarak Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipmanlar
5. Genel Bilgi ve Beceriler
6. Genel Tutum ve Davranışlar
7. Uluslararası Standard Meslek Sınıflandırma Sistemi (ISCO-88) ile
Karşılaştırma
8. Avrupa Birliği’nce Ortak Kabul Gören Meslek Profilleri ile Karşılaştırma
9. Mesleğin Bugünkü Durumu ve Gelecekteki Eğilimler
a. Türk İşgücü Piyasasında
b. Avrupa Birliği’nde
10. MSK Yeterlilik Belgesi Nasıl Alınır?
Kameraman
1. MESLEK STANDARDI
Meslek Standardı Nedir?
Meslek Standardı, bir mesleğin gereklerinin kabul edilebilir standartlarda
yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan asgari bilgi, beceri, tutum ve
davranışları gösteren normlardır. Meslek standartları ayrıca, başta çalışanlar,
eğitimciler ve işverenler olmak üzere, ilgili bütün kesimlere, bir mesleğin
başarı ile yürütülebilmesi için gerekli olan nitelikler ve o meslekte yeterlilik
belgesi alabilmek için yapılacak sınavlarda aranacak ölçme ve değerlendirme
kriterleri hakkında fikir vermektedir.
Bir Meslek Standardı genel olarak aşağıdaki hususları içermektedir;
standardın hazırlandığı seviye için yaygın olarak kullanılan mesleki unvan ve
tanım,
bir mesleğin gereklerini uygun olarak yerine getirmek için kişinin yapması
gereken görev ve işlemler,
genel olarak kullanılan araç-gereç ve ekipmanlar,
bir mesleğin gereklerini uygun şekilde yerine getirebilmek için kişinin sahip
olması gereken genel bilgi ve beceriler ile tutum ve davranışlar,
mesleğin uzmanlık dalları ile birlikte mevcut durumu ve gelecekte göstereceği
eğilimler.
Meslek Standardına Neden İhtiyaç Duyuluyor?
Meslek Standardı hazırlanmasının başlıca amaçları;
işgücü piyasasında, belirli bir meslekte istihdam edilebilmek için işgücünde
aranan mesleki yeterlilikleri ortaya koymak,
işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu mesleki yeterlilikleri ortaya koyarak, eğitim
programcılarına müfredat hazırlamada yardımcı olmak,
kişilerin, söz konusu mesleki yeterliliklerle donatılmasına yönelik olarak
sunulan mesleki eğitim, meslek değiştirme, mesleki ilerleme vb. eğitim
hizmetlerine destek vermek,
eğitim ile iş yaşamı arasında sağlam köprüler kurularak, iş yaşamının eğitime
ilgi, katılım ve katkısını artırmak,
iş değiştirme ve işe yerleştirme faaliyetlerine yardımcı olmak,
Türk ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün, nitelikli işgücü ile
desteklenmesine yardımcı olmak,
uluslararası normlara uygun, saygın ve güvenilir bir sınav ve belgelendirme
sisteminin kurulmasına yardımcı olmak,
bütün kesimlerce kabul gören mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücünün sayı
ve oranını artırmak,
mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücü istihdamının yaygınlaştırılmasıyla
tüketiciye daha kaliteli mal ve hizmet sunulmasına destek vermek,
mesleki yeterlilik belgesi sahibi nitelikli işgücü hareketliliğini artırmak, ve
uzun vadede işsizliğin azaltılmasına ve istihdamın geliştirilmesine katkıda
bulunmaktır.
Meslek Standardı Nasıl Hazırlanıyor ?
Meslek Standardları, MSK’nun uygulama birimi olan ATHB (Araştırma ve Teknik
Hizmetler Birimi) tarafından çalışma yaşamını temsil eden çeşitli büyüklükteki
(küçük, orta, büyük) işyerlerinden gelen ve bizzat alanda çalışan meslek
uzmanları ile sıkı bir işbirliği içinde hazırlanmaktadır. Hazırlanan meslek
standardı daha sonra, MSK tarafından önerilen ilgili kuruluşlara gönderilmekte
ve görüşleri alınmaktadır. MSK tarafından onaylandıktan sonra ise ilgili tüm
tarafların kullanımına sunulmaktadır. Meslek Standardları hazırlanırken, bir
yandan Türk işgücü piyasasının ve ekonomisinin gereklilikleri yansıtılmaya
çalışılmakta, öte yandan uluslararası gelişmelerin de gözden uzak tutulmamasına
çaba gösterilmektedir. Standard hazırlama çalışmalarında, gerek ülke içi gerekse
uluslararası alanda yapılmış çalışmalardan, kaydedilmiş gelişmelerden
yararlanılmaktadır. Elinizdeki standardın VII’nci ve VIII’nci bölümlerinde
uluslararası meslek sistemleri ile karşılaştırma yapılmıştır.
Meslek Standardları genel olarak üç ayrı seviye (1, 2, 3) göz önüne alınarak
hazırlanmaktadır.
Seviye 1
Bu seviyede çalışan kişi, mesleğin gerektirdiği rutin ve basit görev ve
işlemleri yapabilir.
Seviye 2
Bu seviyede çalışan kişi, geniş veya dar bir meslek alanında, o mesleğin
gerektirdiği bir kısmı rutin olmayan ve kompleks nitelikli görev ve işlemleri
yapabilir. Bu görev ve işlemleri yerine getirirken bireysel sorumluluk alabilir
ya da başkaları ile işbirliği içinde çalışabilir.
Seviye 3
Bu seviyede çalışan kişi, geniş veya dar bir meslek alanında, o mesleğin
gerektirdiği çoğunlukla rutin olmayan ve kompleks nitelikli görev ve işlemleri
değişik koşullarda yapabilir. Bu görev ve işlemleri yerine getirirken önemli
ölçüde sorumluluk alabilir ve kendi başına karar verebilir. Çoğunlukla yanında
çalışanları yönlendirir ve denetler.
Elinizdeki meslek standardı 3. seviyedeki bir kameraman için hazırlanmıştır.
2. UNVAN VE TANIMI
Unvan : Kameraman (Seviye 3)
Tanım : Kameraman, görüntü kayıt edici araç ve gereçleri kullanarak stüdyo,
çekim platosu ve görüntü kayıt edilebilecek her yerde, kameranın çekim öncesi
hazırlık, ayar ve estetik yorum katarak görüntü kayıt etme işlemlerini bireysel
yada ekip çalışmasıyla yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
3. KAMERAMAN'IN YAPTIĞI GÖREV VE İŞLEMLER
Kameraman, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve
ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre
koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gerekliliklerine uygun
olarak, aşağıdaki görev ve işlemleri yerine getirir.
GÖREVLER
İŞLEMLER
Çekim İçin Ön Hazırlık Yapmak
Çekim hakkında bilgi edinmek
Kullanılacak ekipmanı tespit etmek
Çekimin yapılacağı yer hakkında bilgi edinmek
Çekim hakkında önerilerde bulunmak
Çekim öncesi mekan araştırması yapmak
İş planı yapmak
Çekimle ilgili malzemelerin tam olup olmadığını kontrol etmek
Araç-gereç ve ekipmanın kullanıma hazır olup olmadığını kontrol etmek
Çekim sehpasını hazırlamak
Kameranın son kontrolünü yapmak
Aktüel Çekim Yapmak
Ortamın çekime uygun hale gelmesini sağlamak
Ortamdaki ışığa uygun filtreyi seçmek
Beyaz denge ayarı yapmak
Vizör ayarlarını yapmak
Ses ayarlarını yapmak
Zaman (time-code) ayarlarını yapmak
Görüntü kaydı yapmak
Stüdyo Çekimi Yapmak
Kameraları çekim yerlerine yerleştirmek
Görüntü kadrajı yapmak
Görüntü kadrajının sürekliliğini sağlamak
Çekimin amacına göre kamera yerini değiştirmek
Görüntü kaydı yapmak
Haber Çekimi Yapmak
Haber kaynağına ulaşılmasını sağlamak
Çekim için yer tespiti yapmak
Kendi güvenliğinin ve kullanılan ekipmanların korunmasını sağlamak
Kameranın ayarlarını kontrol etmek
Görüntü almak için gözlem yapmak
Görüntü kaydı yapmak
Merkeze görüntü geçmek
Çekim Sonrası İşlemlerin Yapılıp Yapılmadığını Kontrol Etmek
Stüdyo kamerasının bir sonraki çekim için hazır halde bırakılıp bırakılmadığını
kontrol etmek
Kullanılan araç-gereç ve ekipmanın tam ve doğru olarak toplanıp toplanmadığını
kontrol etmek
Materyalin merkeze/arşive ulaştırılıp ulaştırılmadığını kontrol etmek
Biten filmin banyo için laboratuara gönderilip gönderilmediğini kontrol etmek
Mesleki Gelişime İlişkin Faaliyetleri Yürütmek
Yardımcı elemanlara eğitim vermek
Meslekle ilgili toplantı, seminer vb. faaliyetlere katılmak
Meslekle ilgili yayınları, teknolojik gelişmeleri izlemek
Meslekle ilgili hizmet içi eğitim, işbaşı eğitim vb. faaliyetlere katılmak
Aşağıda 4. 5. ve 6. bölümlerde yer alan listeler mesleğin geneli ile ilgili
olup, mesleğin daha iyi anlaşılması için standarda dahil edilmiştir. Söz konusu
listeler alfabetik olarak hazırlanmış olup, bir işyerinden diğerine
değişebilmektedir.
4. GENEL OLARAK KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMANLAR
Araçlar, Makine ve Ekipmanlar
Adaptör ve kablosu
Akü
Akü şarj aleti
Cımbız
Crane
Çakı
Dolly
El feneri
Elcek
Elektrik ölçü aleti
Elektronik kameralar
Film kameraları
Filtreler ve adaptörleri
Gün ışığı kaynakları
Işık filtreleri
Işık sehpaları ve aksesuarları
Kamera hareketini sağlayan araçlar
Kamera omuz askısı
Kamera üstü ışık
Kelvinmetre
Kontrol kalemi
Kulaklık
Lüxmetre
Makas
Metre
Mikrofon
Mixer
Monitör
Monopod
Omuzluk
Pazometre
Pedestal
Pense
Playback adaptörü
Playback düzeni (teyp, hoparlör)
Player (video bant okuyucusu)
Reflektörler (yansıtıcılar)
Saat
Sabit açılı objektifler
Ses kabloları
Steady-cam
Suni ışık
Şaryo
Tornavida setleri
tripod çeşitleri
Uzaktan kumanda aleti
Üçlü priz
Yan keski
Yedek ampul ve pil
Zoom objektifler
Gereçler (Malzemeler)
Bant çeşitleri
Bez
Çanta
Çeşitli bakım yağları
Fırça çeşitleri
Film
Film değiştirme torbası
Güderi
Hava spreyi
Kağıt
Kalem
Kameraman yeleği
Sıvı ya da kağıt mercek temizleyiciler
Şapka
Video kafa temizleme bandı
Yağmurluk
5. GENEL BİLGİ VE BECERİLER
Araç, gereç ve ekipman bilgisi
Çekim teknikleri bilgisi
Çevre düzenlemeleri bilgisi
Ekip içinde çalışma yeteneği
El becerisi
Görsel yetenek
İletişim yeteneği
İlkyardım bilgisi
İnsan psikolojisi bilgisi
İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri bilgisi
Işık bilgisi
İşyeri çalışma prosedürleri bilgisi
Karar verme yeteneği
Kavrama yeteneği
Malzeme bilgisi
Malzeme katalogları/el kitapları bilgisi
Mekanik bilgisi
Mesleğe ilişkin yasal düzenlemeler bilgisi
Mesleki elektrik bilgisi
Mesleki teknolojik gelişmelere ilişkin bilgi
Mesleki terim bilgisi
Öğrenme yeteneği
Öğretme yeteneği
Organizasyon yeteneği
Problem çözme yeteneği
Protokol bilgisi
Renk bilgisi
Temel fotografçılık bilgisi
Yabancı dil bilgisi
Yaratıcılık
Yedek malzeme bilgisi
6. GENEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR (1)
Araştırıcı olmak
Çalışkan olmak
Çevre korumaya karşı duyarlı olmak
Detaylara özen göstermek
Dikkatli olmak
Dürüst olmak
Enerjik olmak
Esnek çalışmaya yatkın olmak
Gözlemci olmak
Güler yüzlü olmak
İnisiyatif sahibi olmak
İnsan ilişkilerine özen göstermek
İş disiplinine sahip olmak
İşyeri çalışma prensiplerine uymak
İşyerine ait araç, gereç ve ekipmanların kullanımına özen göstermek
İyi niyetli olmak
Kararlı olmak
Meslek ahlakına sahip olmak
Önsezili olmak
Planlı ve organize olmak
Pratik olmak
Sabırlı olmak
Sır saklamak
Soğukkanlı olmak
Sorumluluk sahibi olmak
Temiz olmaya özen göstermek
Titiz olmak
Yeniliklere açık olmak
Zamanı iyi kullanmak
7. ULUSLARARASI STANDARD MESLEK SINIFLANDIRMA SİSTEMİ (ISCO-88) İLE
KARŞILAŞTIRMA
Elinizdeki "Kameraman Meslek Standardı", ISCO-88 sınıflandırma sisteminde
"Fotoğrafçılar ile Görüntü ve Ses Kayıt Cihazları Operatörleri" ünite grubunda
(Ana Grup 3, Alt-Ana Grup 31, Alt Grup 313 ve Ünite Grubu 3131) yer almaktadır.
8. AVRUPA BİRLİĞİ’NCE ORTAK KABUL GÖREN MESLEK PROFİLLERİ İLE KARŞILAŞTIRMA
Avrupa Birliği’nce ortak kabul gören meslek profilleri, kısa adı CEDEFOP olan
Avrupa Mesleki Eğitimi Geliştirme Merkezi tarafından hazırlanmaktadır. Ancak,
kameramanlık mesleği için hazırlanmış bir profil mevcut olmadığından
karşılaştırma yapılamamıştır.
9. MESLEĞİN BUGÜNKÜ DURUMU VE GELECEKTEKİ EĞİLİMLER
a. Türk İşgücü Piyasasında
İletişim çağı olan günümüzde insanlar, dünyada ve çevresinde olup biten her
türlü olay hakkında doğru, güvenilir ve objektif bir şekilde haberdar olmak
istemekte; bu ihtiyacını da kitle iletişim araçları ile karşılamaktadırlar.
Türkiye'de de son yıllarda özel TV'lerin ülke genelinde yaygınlaşması ile bu
alanda bilgi ve becerisi yeterli düzeyde olan meslek elemanları için geniş iş
imkanları açılmıştır. Ayrıca reklam ve klip çekimlerindeki artışlar meslekteki
gelişimlere ivme kazandırmış, dolayısıyla bu alandaki gelişmeler hızlanarak
kameramanlık mesleğine olan talep artmıştır.
Görüntü kayıt etme işinin özelliği nedeniyle her türlü ortam ve şartta
görevlerini yerine getirmeye çalışan kameramanlar genellikle, usta-çırak yöntemi
ile yetişmektedirler. Günümüzde, Radyo-Televizyon Meslek Liselerinin ve
İletişimle ilgili Fakültelerin kameramanlık bölümleri mevcut olmamakla birlikte
adı geçen öğretim kurumlarından mezun olanlar mesleğe kameraman yardımcısı
olarak başlayabilmekte; daha sonra kameramanlığa terfi etmektedirler. Ancak,
kameramanlığın ayrı bir bölüm olarak açılması görüşü ilgililer tarafından dile
getirilmektedir. Kameramanlık bölümlerinin açılmasıyla daha nitelikli, mesleğin
gereklerini kusursuz yerine getirebilecek meslek elemanının yetiştirilebileceği
düşünülmektedir. Ayrıca, teknolojik gelişmelerin daha yakından izlenebilmesi
için daha fazla mesleki yayına gereksinim olduğu yabancı dillerde yapılan mevcut
yayınların ise Türkçe'ye çevrilmesinin yapılmasının mesleğin gelişimini olumlu
yönde etkileyeceği düşünülmektedir.
Büyük TV kuruluşlarının dışındaki bazı kuruluşlarda, personel politikası
nedeniyle meslekte yeni olan deneyimsiz elemanlar doğrudan kameraman olarak işe
başlayabilmekte, bu ise meslekte hizmet standardının düşmesine sebep olmaktadır.
Diğer meslek dallarında olduğu gibi bu alanda da, sistemli bir eğitime ve
güvenilir sınav ve belgelendirme sistemine ihtiyaç vardır.
Kameramanlar, mesleğin özelliği gereği görev esnasında yaklaşık 10-12
kilogramlık bir ağırlığı da taşımak zorunda olduklarından, bu mesleği icra eden
bireylerde çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir. Göz rahatsızlıkları
ile boyun, sırt ağrıları, omur kaymaları gibi kas ve iskelet sistemi
rahatsızlıklarına sıkça rastlanabilmektedir.
Kameramanlık, görüntü kayıt eden cihazları kullananların ortak kullandıkları bir
unvan olmasına karşın, meslekte haber kameramanlığı, stüdyo kameramanlığı ve
aktüel kameramanlık dallarında uzmanlaşma eğilimi gözlemlenmektedir. Adı geçen
uzmanlık alanlarında ortak bilgi beceriler kullanılmaktadır ancak, özellikle
haber kameramanı olarak görev yapan bireylerde, güncel olayları takip etme,
genel kültür, aktif olma vb. özelliklere de ayrıca gereksinim duyulmaktadır.
b. Avrupa Birliği’nde
Standardın VIII. bölümünde belirtildiği üzere kameramanlık mesleği için CEDEFOP
tarafından hazırlanmış bir meslek profili bulunmadığından, mesleğin içinde yer
aldığı sektöre ilişkin bilgiye rastlanmamıştır.
10. MSK YETERLİLİK BELGESİ NASIL ALINIR?
MSK tarafından onaylanmış bir MSK Yeterlilik Belgesi almak isteyen adaylar,
yetkisi MSK’ca onaylanmış bir kurumun yapacağı yeterlilik sınavını başarıyla
geçmek zorunda olacaktır.
Sınav ve belgelendirme sistemine ilişkin düzenlemeler önümüzdeki dönemde MSK
tarafından belirlenecektir.
(1) Meslek Analiz Çalışması sırasında, alan uzmanları tarafından genel tutum ve
davranışlar sıralanmıştır. Ancak, bu hususlar sınav ve değerlendirmede esas
alınmayacaktır.
Kaynak - Meslek Standardları Komisyonu Web Sitesi
Telif hakkı, Meslek Standardları Komisyonu (MSK)’na aittir. Bütün hakları
saklıdır. Ankara, Türkiye 1999.