Mithat Alam Film Merkezi'nin Görsel Hafıza Projesi kapsamında bugüne kadar
yayınladığı belgeseller:
2006
1. DVD İlhan Arakon, Bülent Oran, Sezer Sezin
2007
2. DVD Filiz Akın, Yılmaz Atadeniz, Giovanni Scognamillo
3. DVD Rekin Teksoy, Memduh Ün, Kadri Yurdatap
2008
4. DVD Orhan Günşiray, Safa Önal, Vedat Türkali
5. DVD Nijat Özön, Fikret Hakan, Muzaffer Tema
2009
6. DVD Duygu Sağıroğlu, Birsen Kaya, Aydemir Akbaş
Günümüzde yıllık üretim sayısı 10’larla ifade edilecek kadar azalmış olan Türk
Sineması bir zamanlar dünyanın en çok film üreten sinemalarından biriydi.
Kendine özgü özellikler içerse de sinema bir sektördü Türkiye’de. Yılda 200’leri
aşıp 300’lere varan üretimi ve hitab ettiği geniş kitle açısından sosyal,
kültürel, ekonomik bir olguydu. Kimi araştırmacıların “Sinemamızın Altın Çağı”
diye de adlandırdığı klasik Türk Sineması, değişen şartlar sonucu kabuk
değiştirdi ve artık sosyal, kültürel boyutlarının yanına tarihi bir boyut da
eklendi. Tek tek, üretilen bütün filmlerin kalitesinden çok, sözünü ettiğimiz
boyutlarıyla, özellikle seyirciyle, Türk insanıyla kurduğu ilişkinin niteliği ve
kendine özgü sektörel altyapısıyla incelenmeyi, dikkate alınmayı bugün daha çok
hakeden bir Türk sineması tarihi var.
Bu tür araştırmalar yapmak isteyenleri ise epeyce sorunlar bekliyor. Bunların
başında, o dönemlerden bugüne yeterince yazılı kaynak kalmamış olması geliyor.
Yazılı belgelerden oluşan sağlam ve güçlü bir Türk sineması belleğinden mahrumuz
bugün. Neyse ki hâlâ aramızda, o dönemi bizzat yaşayan ve değişik yönleriyle
bugün gibi hatırlayıp bizlere anlatabilecek sinema insanları mevcut. Bir başka
deyişle, sayıları çok azalmış da olsa, yaşayan belleklere sahibiz. O dönemleri
hatırlayan sinemacılarımızın bir çoğu bugün 60’lı, 70’li yaşlarını geride
bırakmış/bırakmakta olan insanlar. Yetmiş yaşın üzerindeki sinemacılarımızın
sayısı 15’lere inmiş durumda. Bunlardan biri olan duayen senaristlerimizden Safa
Önal’ın deyişiyle “bizler de gidersek kim anlatacak size Yeşilçam’ı?”
Çekimler devam ederken kaybettiğimiz Türk sinemasının usta yönetmenlerinden Atıf
Yılmaz’ı, çekimler bittikten kısa bir süre sonra yitirdiğimiz Yeşilçam’ın en
üretken senaristlerinden Bülent Oran’ı ve yine kendisiyle yaptığımız çalışmadan
bir yıl sonra Türk sinemasının ilk görüntü yönetmenlerinden İlhan Arakon’u
kaybetmiş olmamız, projemizin önemi kadar, daha profesyonel ve ivedi
davranılması gerektiğini de bir kez daha bizlere gösterdi. Fakat hiçbir ticari
amaç gütmeyen ve gönüllü çalışmanın ürünü olan görsel hafıza belgeselleri için
gerekli maddi desteği bulmak zorluğu da önümüzü tıkayan önemli bir engel. Bu
amaçla Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi olarak teknik ve lojistik
desteğimizin yanı sıra daha çok sinemacıya ulaşabilmek ve çalışmaların daha
profesyonel bir çerçeveye oturtulabilmesi için doğru insan kaynağının
kullanılabilmesi ve maddi olarak desteklenebilmesi amacıyla diğer
üniversitelerin öğrencilerini de kapsayan bir işbirliğini sağlamaya çalışıyoruz.
Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi, Türk Sineması Görsel Hafıza
Projesi kapsamında Türk sinemasına emek vermiş kişilerle sözlü tarih çalışması
yaparak, bu "yaşayan tarihi kaynakları" kayıt altına almaya çalışıyor. Öncelikle
araştırmacı ve sinema öğrencilerini hedefleyen ve özünde arşivleme ve belgeleme
refleksini barındıran bu proje, hiçbir ticari kaygı güdülmeden, tümüyle
Merkez'in kendi teknik imkanları ve çeşitli okullardan gelen öğrencilerden
oluşan gönüllü bir ekibin özverisine dayanılarak yürütülmektedir. Gönüllü
öğrenciler proje gruplarına ayrıldıktan sonra, düzenli olarak bir araya gelerek
okuma, film izlemeleri yapmakta ve araştırma kısmı sonuçlandıktan sonra kapsamlı
sorular çıkartmaktadırlar. Sorular çıkartıldıktan sonra öğrenciler, görüşme
yapılacak kişilerle çekimlere başlarlar. Çekimleri deşifre-masabaşı kurgu ve
kurgu aşamaları takip etmektedir. Tüm bu süreçler içinde ilgili öğrencilere
teknik atölyeler de verilmektedir.
Tüm çekim kayıtları araştırmacıların ve ilgililerin kullanımına açıktır. Ortaya
çıkarılan filmler çeşitli festivallerde gösterilmekte, Türkiye sinemasına ilgi
ve duyarlılığın arttırılması amacıyla okullara, kütüphanelere ve sinemacılara
yollanmaktadır.