Çeşitli çekimlerin, çeşitli
kurallara ve yollara uygun olarak arka arkaya belli bir anlayışa uygun olarak sıralanmasına
kurgu denir.
Kurgu işleminde aşağıdaki üç temel noktadan yararlanılması gerekir.
Bir çekimden diğerine ne zaman ve nasıl geçilecektir?
Çekimlerin sırası ve süresi ne olmalıdır?
Olumlu görüntüsel süreklilik nasıl elde edilir?
Kurgu tekniği ve kurguda başarı elde etmek yalnız bu üç soruyu yanıtlayarak elde edilemez.
Kurgunun incelikleri elbette film sayesinde ortaya konulabilir. Televizyon yapımında kurgu bazı
çekimlerde aynı anda yapıldığı için, Televizyon ve Film kurgusunda yöntem bakımından farklılıklar
vardır. Fakat film kurgusuyla televizyon kurgusunun seyirci üzerindeki etkileri aynıdır.
Kaynak
Senaryo ve Yapım / Mahmut Tali Öngören, 1982 Ankara
Kurgunun ilk kullanılış şekli, daha iyi bir betimleme için aynı aksiyona ait farklı özelliklerdeki
çekimleri art arda ekleme biçimindeydi. Bu basit kurgu işleminin, kurgunun tüm olanaklarını
yansıtmadığı sinemacılar tarafından kısa sürede fark edildi. Günümüzde bilgisayar
teknolojilerinin de devreye girmesiyle, yararlanmasını bilenin elinde olağanüstü bir güç
kaynağına dönüşen kurgu, en basit anlamıyla bir seçme ve düzenleme sorunudur.
Daha geniş bir tanımla kurgu, bir filmin çevrilişi sırasında elde edilen film parçacıkları
arasında seçim yapmak, bunları senaryodaki sıralara göre dizmek, bu çekimlerin uzunluklarını
saptamak, çekimlerin içerik yönünden ilişkilerini göz önüne almak, bunları belirli bir
anlatıma göre düzenleme işidir.
Böylelikle kurgu yardımıyla filmde özgü uzay ve zamanı yaratmak, filmsel gerçeği ve evreni
kurmak, filmin tartımını (ritm) ve dizemini (tempo) gerçekleştirmek, filmin akıcılığını
sağlamak gibi çapraşık ve değişik sonuçları amaçlayan çalışmadır.
Kaynak
Sinemaya Giriş / Prof. Dr. Jur. Alim Şerif Onaran
Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü / Nejat ÖZÖN
"Plastik" sözcüğü
sinemada, makyajdan performansa kadar geniş bir alanı içermektedir. Bu alana
kadrajı ve ışığı da ekleyebiliriz. Kurgu sinemada plastiktir.
Kaynak
Sinema Nedir? / Andre BAZIN
Türk Dil Kurumu
Büyük Türkçe Sözlük
Montaj
montaj Fr. montage
is.
1. Sinema ve TV Kurgu.
2. Bir makine, cihaz veya mobilyanın parçalarını yerli yerine takma, monte.
Güncel Türkçe Sözlük
montaj Fr. montage
Kurgu:
§ Gerisini montajda hallederiz. -Adalet Ağaoğlu, Toplu Oyunlar-Çok Uzak Fazla
Yakın, 444.
§ Viki ve Osman, Ali Osmanın Fransız yapısı, Türk montajlı küçük arabasıyla
ertesi gün şafak vaktinde yapılacak Anzak Anma Törenlerinin Başlayacağı
Arıburnu-Anzak Koyuna gittiler. -Buket Uzuner, Uzun Beyaz Bulut (Gelibolu),
275.
§ Sanayileşmeye yönelen sanayicilerle montaj sanayicileri de-Attila İlhan,
Batının Deli Gömleği, 365.
Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü
Kurgu
is.
1. Bir şeyin zembereğini kurmak için kullanılan araç, anahtar.
2. Zembereğin kurulmuş olma durumu: Saatin kurgusu bitmiş.
3. Bir bütün oluşturmak için parçaları takıp birleştirme işi, montaj: Demir
fabrikasının kurgusu bitti, işletmeye açıldı.
4. Bir işe hazırlamak için yapılan telkin: Bankacılardan birkaçının kurgularıyla
Belediye başkanlığına adaylığını koymuştu. -M. Ş. Esendal. 5. ed. Çatı.
6. fel. Uygulamaya geçmeyen yalnız bilmek ve açıklamak amacını güden düşünce,
kuramsal araştırma, spekülasyon.
7. sin. ve TV Bir filmin değişik süre ve yerlerde çekilen bölümlerini, bir anlam
ve uyum bütünlüğü sağlayarak birleştirme, montaj.
8. sin. ve TV Gerçek olmayan olay ve kahramanlardan oluşan eser.
Güncel Türkçe Sözlük
kurgu Fr. Abstrait,e
BSTS / Tıp Terimleri Kılavuzu
Sinema.
1. Bir filmin çevrilişi sırasında elde edilen filmler arasında seçim yapmak,
bunları çevirim oyunluğundaki sıralarına göre dizmek, bu çekimlerin
uzunluklarını saptamak, çekimlerin içerik yönünden ilişkilerini göz önüne almak,
bunları belirli bir anlatıma göre düzenleme işi; böylelikle, kurgu yardımıyla,
filme özgü uzay ve zamanı yaratmak, filmsel gerçeği ve evreni kurmak, filmin
tartımını ve dizemini gerçekleştirmek, filmin akıcılığını sağlamak gibi çapraşık
ve değişik sonuçları amaçlayan çalışma.
2. (ABD'de) Görsel bir etki yaratmak üzere, kısa ve çarpıcı çekimlerin
birleştirilmesi; bu birleştirmeden doğan durum (bu iş için ABD'de yalnız montage
terimi kullanılır, asıl kurgu editing terimiyle anlatılır). TV.
3. Mıknatıslı görüntü kuşağındaki çekimlerin uyumlu bir bütün oluşturacak yolda
bir araya getirilmesi.
4. Sinemadaki kurgu çalışmasının çok değişik biçiminin televizyonda doğrudan
doğruya yayın sırasında ve anında yapılması (bu işlem, resim seçme terimiyle
belirtilir).
BSTS / Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü 1981
kurgu İng. setup Osm. montaj Fr. montage
Değişik donanım birimlerinin birleşiminden oluşan bir bilgisayarda, birimler
arasındaki, bağlantıların düzenlenmesi Ve bilgisayarın belli bir sorun üzerinde
çalışabilmesi için gerekli ayarların yapılması.
BSTS / Bilişim Terimleri Sözlüğü 1981
kurgu İng. set
Kişiyi çevredeki uyaranlar arasından kimilerine karşı daha duyar duruma getiren,
geçici ama yeniden ortaya çıkabilen bir yatkınlık durumu.
BSTS / Ruhbilim Terimleri Sözlüğü 1974
kurgu İng. fiction Osm. fiksiyon
Olgusal karşılığı olmamakla birlikte usalır bir durumun imgesel tasarımı.
BSTS / Yöntembilim Terimleri Sözlüğü 1981
kurgu İng. montage, editting Osm. montaj Fr. montage
sinema: Bir filmin değişik süre ve yerlerde çekilen bölümlerini, bir anlam ve
uyum bütünlüğü sağlayarak, asıl filmi ortaya çıkaracak biçimde birleştirip
dizme.
BSTS / Uygulayım Terimleri Sözlüğü 1980
kurgu İng. montage
BSTS / Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu
kurgu İng. configuration
BSTS / Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu
kurgu
1. Karşılama, tören, dini tören.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
kurgu
Ölçülüp biçilerek yapılan iş.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
kurgu
zevzek, kararsız, huyu yeğni kişi
Divanü Lügati-Türk
kurgu
kuracak
Divanü Lügati-Türk
Türkçede montaj - kurgu farkının konumlanması konusunda sorunlar yaşıyoruz.
Montajın Fransızca, kurgunun ise Türkçe bir sözcük olması bu karışıklığa neden
oluyor. Benzer bir durumsa İngilizcede ve belki başka dillerde de var. Editing
ve montage sözcükleri gibi.
Montage, Kuleshov'un ya da Eisenstein'in falan yaptıklarını anlatmakta
kullanılıyor.
Yani Türkçede montajın "aşağılanmasının" tam tersi bir noktayı işaret ediyor.
Tabii bir de montajın "araya parça koymak" anlamıyla bir anlamı da var.
