Varlıkların kaydedilmesi sadece teknolojik bir gelişme midir?
Videonun toplum psikolojisine etkisi, matbaanın etkisinden daha mı önemsizdir?
Son yirmi yıl içinde 'imaj' gittikçe her şeyden önemli kabul edilir oldu. Artık
söz etmeye bile gerek duymuyoruz. Bir Türk için görüntü her şeyden daha
önemlidir.
Kameranın ve videonun birlikte kullanımı ve bunun İnternet ve VCD yoluyla
dağıtımı görüntü mübadelesini inanılmaz ölçüde arttırdı. Dijital video,
hedonizmle beslenen emperyalizmin cep telefonu, İnternet türünden üstün bir
yatırımı olarak geliştirildi. Büyük entertainment'e katılmak için satın alınan,
yaygınlaştıkça değer kazanan bir ürün olduğu için üstün. Hem bir yaşam biçimi,
hem sınırlı da olsa bir çeşit yayın olanağı. Yaratıcılığı kışkırtır, hatırla(n)ma
arzusunu tatmin eder, anıları kıpırdatır, keşfedilme motivasyonunu güçlendirir,
muhteşem olayları yakalama olanağı verir, boş lafa ima katar, her boka güldürür,
vs.
Kamera ile varlık, içi boşalmış bir ağırlık kazanır. Ağırlık kazanır, çünkü
kaydedilmek yayınlanmak demek. İçi boşalmış, çünkü sırf görüntü olmaktan ibaret
ne kadar çok yaşam var ve kitleler görüntülenmeyi arzuladıkça 'gölge' varlığın
önüne geçiyor. Görüntü somun ekmek kadar elzem ve bir o kadar da kutsal oldu.
Teknolojinin daha kolay ve ucuz ulaşılabilir olması görüntüyü gereksinim haline
getirdi ama onu laikleştirmedi.
Kamera budalalaşmış gençliğin benzersiz kült oyuncağı oldu. Düşünmeyi 'bütün
samimiyetiyle' reddeden kuşaklar eğlenerek yetişiyor ve kameralar ha bire
çekiniyor. Beyinlerini kullanmamaktan utanmıyorlar. Bunun eleştiri konusu
yapılmasına da izin vermiyorlar. Zaten eleştirinin yeri yok; kameranın önünde
hiç değil.
Kamera medyanın ikonudur. Tüm insanlığın karşıt, yandaş ya da çekimser
duruşlarıyla medya bir hac mekanına dönmüştür. Gerçekliğin, doğrunun, idealin,
yalanın, yanlışın, kötünün referansı her koşulda medyadır ve kamera hacı
adaylarının kutsal emanetidir.
Kamera kutsal değildir arkadaşlar, uyanalım lütfen. İki çeşit kamera vardır:
Birisi highlife denen yüksek kategorili kameralar; ikincisi de longshort denen
videolar. İkinci çeşit kameralar artık orta sınıfın hobi oyuncağı olmuştur.
Kahrolsun hommuvi, yaşasın hayatın kaydedilmemiş güzellikleri.
...
Yerel yayın özgürlükçülere çok heyecan verici geliyor olabilir. Manavın
karısının ve tamircinin çırağının film yapabilmesi olanağı. Ama bu özgürlükçü
hayalin insanları gerçekten özgürleştireceği şüpheli. Aksine elinde kamera olmak
veya kamera önünde olmak insanı sınırlar. Kameranın amaçsız kullanımı
delikanlıyı bozar. Ayrıca tamirci çırağının bu olanağa sahip olması olasılığı
binde bir olsun, o da sizin hatırınıza.
...
Görüntü yoluyla para kazanan insanlar, bu büyük sektörde çalışan herkes
görüntünün büyüsünü bilir. Paranın büyüsünü yani. Olay paradır aslında. Video
olayı parasaldır ve maddiyata dayanır. İnsanın maneviyatını bozar. Ben kendim
yaşadım biliyorum. O yüzden kamera matbaa kadar önemli değildir. Matbaa ile yazı
yaygınlaşmış efendiler, kamerayla ise maalesef seks. Değer katılması lazım.
Sanatçının görevi zannımca budur.