Biz bir hikaye yazarken, güzel ve değişik bir atmosfer arayarak yazıyoruz.
Turizm olsun, tanıtım olsun diye senaryo yazılmaz. Ama bazı turizmciler,
tanıtımda dizilerin etkisini fark edip dizilerin çekildiği mekânlar konusunda
yönlendirici olabiliyorlar.
Dünyanın birçok kentinde turizm, tanıtım gibi derdi olan kent yöneticileri, bir
araya gelerek tanıtım amaçlı dizi, belgesel, film, drama gibi projeler
üretiyorlar. Sinema, belgesel ve drama tanıtımda çok güçlü silahlardır. Mısır bu
konuda çarpıcı bir örnektir. Bu konuda çok başarılı çalışmalara imza attılar. Bu
tarz çalışmaların Türkiye’de de yapılması gerekiyor. Dolayısıyla bu konuda yerel
yönetimler çok önemli özneler. Ancak Türkiye’deki belediyelerin çoğunluğu hep
başka şeylerle ilgilendikleri için, kent sorunları ve kente dair projeler onlara
angarya gibi geliyor.
Dizilerin Anadolu’ya kayması hem senaryoda geçen hikâyeden hem de İstanbul
dışında dizi bütçesinin çok küçülmesinden kaynaklanıyordu. Oteller özel indirim
yapıyordu, belediyeler özel olanaklar sağlıyordu. İstanbul dışında dizi çekmek
modası 5 yıl sürdü. Şimdi, dizilerde para var diye, herkes yapımcı firmalardan
para kazanmaya başladı. Artık dizi ekibi turist muamelesi görüyor. Bu işe
Kapadokya gibi başka bir politika ile bakan bölgelerde dizi çekimlerinin devam
edeceğini düşünüyorum. Ama ‘Yaralı Yürek’ dizisini çeken ekibin saldırıya
uğramasının ardından artık kimse Urfa’da çekim yapmaz.
Dizilerdeki hikâyelerde gerçeği yansıtmadığımız eleştirileri üzerinden biz de
tepki alıyoruz. Ama bu tepki, doğru bir yaklaşım değil. Avrupa’da ABD’de çekilen
diziler ve filmler de gerçekleri yansıtmaz. Tersine, sinema her zaman olan
hayatı farklı algılayıp farklı kurar. Sinema ve diziler büyükler için
masallardır. Gerçekçi sinema yapanlar da var. Ama onlara da sanatçı deniyor.
Haluk ÜNAL
Senaryo Yazarları Derneği Başkanı
Mekânları Senaryoya Göre Seçiyoruz
Asmalı Konak çekimi, dizilerin turizme katkısını gösterdi. Dizinin çekildiği
köşk, yerli turist akınına uğradı. Dizideki oyuncuların gözüne sürdüğü sürme,
başlara bağlanan örtüler satışa çıkarıldı ve bölgenin ekonomisine katkıda
bulundu.
Biz çekim yaptığımız bölgeleri, senaryodaki konuya ve yere göre belirliyoruz.
Ancak, töre dizilerinde belli yöreleri seçiyoruz. İstanbul dışında çekilen
dizilerde işin maddi boyutu da önemli oluyor. Biz bir projeye başlarken önce
bütçe çıkarıyoruz ve o bütçeye uyuyoruz. O yüzden gideceğimiz yer çok önemli.
Dizi ekibini sürekli çekim bölgesinde tutamadığımızdan transferler yapıyoruz.
Transfer mesafesi uzadıkça maliyet arttığı için yakın mesafeleri tercih
ediyoruz. Ön prodüksiyon döneminde, çekim yapacağımız bölgedeki imkanları
değerlendiriyoruz.
Bir program yaparken ya da dizi çekerken bölgedeki belediye, valilik gibi
kurumlardan izin almamız gerekiyor. Özellikle İstanbul dışındaki belediyeler
bize daha sıcak yaklaşıyorlar ve çalışmamız için belli kolaylıklar sağlıyorlar.
Çekimler bazen geç saatlere kadar sürebiliyor, ekip kalabalık oluyor.
Dolayısıyla ekibin rahat ortamda çalışması çok önemli. Bütün bu çalışmalarda
çekimin yapıldığı yörenin bize bu konularda yardımcı olması çok önemli. İstanbul
dışındaki şehirlerde gerek imkanlarını kullanmak gerekse de izin almada
yaşadığımız kolaylıklar nedeniyle İstanbul dışında çalışmayı tercih ediyorum.
Diziler 90 dakikalık ve uzun soluklu yapımlar olduğu için, çalışılan yer
haftanın 6 günü meşgul ediliyor. O nedenle mekân sahiplerinin bu durumda maddi
gelir elde etmek istemesini normal karşılıyorum.
