Destan Türü
Destan, ulusların oluşum dönemlerindeki çok eski olayları yansıtan öykülerdir.
Tarih biliminin gelişmediği, tarih belgelerinin bile çok güç bulunduğu
çağlardaki bu olayları yansıtan destan, ilkel bir tarih ya da tarihsel ipuçları
taşıyan ilkel bir roman sayılabilir. Bir toplumun ulus haline gelişi, bu oluşum
sırasındaki savaşımlar, bu savaşımlarda öne çıkan kahramanlar destanı temel
öğeleridir. Ayrıca destan, hangi ulusal çevrede ortaya çıkmış, oluşmuşsa o
ulusun özelliklerini, özlemlerini, duygu ve düşüncelerini, inanışlarını, dünya
görüşünü yansıtır. Destanlara konu olan bu çok eski çağlar, insanların en çetin
yaşama koşulları içindeki en çetin savaşımlarıyla geçtiğinden, destan da
genellikle hep birbirine karşıt güçler arasındaki çatışmaları anlatır. Destan
kahramanı başka insanlarla, topluluklarla, doğal güçlerle sürekli bir savaşım
içindedir. Destan, bütün bunları boyutları alabildiğine büyümüş, abartılmış
olarak verir: Çevre, bezem alabildiğine geniş, uçsuz bucaksızdır; kahramanlar
üstün kişilerdir; çarpışan güçler alabildiğine büyüktür; çarpışmalar kanlı ve
korkun Destan kahramanı çok kez bütün bu güçlükleri yener. Ama, gerçek bir
kişinin yansısı olan destan kahramanı yenilmez ya da ölümsüz bir kişi de
değildir. Ne var ki bu yenilişte, bu ölümde bile bir yücelik vardır.
|