Hayat Ağacı ve Anadolu; Selçuklu Mimarisinde Sembolizm...>Süre - 00:07:50 Format - Belgesel, Renkli, Türkçe Yönetmen - Yapımcı - ODTÜ-GİSAM Günümüzdeki şekliyle Noel Ağacı uygulaması ilk olarak 16. yüzyılda Almanya'da görülmüştü. 17. yüzyılda popülerleşen Noel Ağacı, 19. yüzyılda Slavlar arasında ve Fransa'da yaygınlaşmıştır. Modern Noel Ağacı, Orta Çağlar boyunca görülen İncil kaynaklı Cennet Ağacı ve Noel Işığı uygulamalarının bir devamıdır. Adem, Havva ve Hayat Ağacı ile ilişkili canlandırmacı törensel uygulamaların 15. yüzyılda kilise tarafından yasaklanması ile Noel Ağacı daha özel bir alana kaymış ve 24 Aralık günü evlerde Cennet Ağaçları kurulmaya başlanmıştır. Bu geleneğin bir parçası olan Noel Işığı da Dünya'nın Işığı olarak kabul edilen İsa'nın bir simgesidir. Öte yandan, Noel Ağacı aslında eski Mezopotamya'nın Işık Ağacı olarak adlandırılan kutsal ağacının bir devamıdır. Işık Ağacı Sümer'den Anadolu, Avrupa, İran, Orta Asya ve Uzak Asya'ya yayılmıştır. Sümer Işık Ağacı, İyi ve Kötünün Ağacı olarak, Dilmun (Eden) adı verilen Cennet'te İran Körfezi'nin doğusunda ortaya çıkmıştır. Genesis'de Eden Bahçesi'nde iki ağaç bulunur Bilgi/Kötülük Ağacı ve Hayat Ağacı. Bu ağaçlar Sümer kozmolojisindeki kutsal ağaç kavramı ile uyumludur. Kuran'da yer alan Sidret ül-Münteha (LIII/13-18)'en son sınırın ağacı'dır ve bu gelenekle uyumlu olarak Cennet'te veya Cennet'in kapısında konumlandırılmıştır. Sümer Işık Ağacı'nın Ortaçağ'da Doğu'da ve Batı'da ortak bir törensellik içinde günlük dinsel, esoterik uygulamalarda, ayrıca sanat ve mimarlık alanında yaygın olarak kullanıldığını görüyoruz. Kaynak ODTÜ TV Web Sitesi |