Yapım Tarihi - 2004
Süre - 00:30:00
Bölüm Sayısı - 5
Format - Belgesel, Renkli, Türkçe
Yönetmen - Can Dündar
Yapımcı - Tarih Vakfı
Danışman - Prof. Dr. İlhan Tekeli
Araştırma - Yusuf Kenan Beysülen
Kamera - Murat Özcan
Önce insan!
Sivil toplum ve insan hakları belgeseli...
Türkiye’de sivil toplumun, insan haklarının ve örgütlerinin öyküsü...
32 kişinin hayatlarından, bireysel tanıklıklarından ve anlatılarından yola
çıkılarak hazırlanan sergiyi, Can Dündar’ın gerçekleştirdiği “Önce İnsan!
Türkiye’de sivil toplumun, insan haklarının ve örgütlerinin öyküsü” adlı
belgesel film tamamlıyor.
Tebaa olarak görülen insandan, kendini yurttaş sayan insana geçişin ve onurlu
yaşam hakkının farkına varışın öyküsünü aktaran 40 dakikalık belgesel, proje
kapsamında yerel-ulusal televizyon kanallarında ve sergi mekanında gösteriliyor.
Sivil toplumun ilk uyanış belirtileri Cumhuriyet öncesine giderse de, bu
belgesel, ilgisini 20. yüzyılın sonundaki kitlesel uyanışa yöneltiyor ve insan
hakları bilincinin nasıl siyasal alandan diğer toplumsal alanlara da yayılıp,
daha demokratik bir topluma zemin hazırladığını belgeliyor.
Bu belgesel, Türkiye’de sivil toplumun uyanışının öyküsü...
Tebaa olarak görülen insandan, kendini yurttaş sayan insana geçişin ve onurlu
yaşam hakkının farkına varışın öyküsü aynı zamanda…
Sivil toplumun ilk uyanış belirtileri Cumhuriyet öncesine giderse de, bu
belgesel, ilgisini 20. yüzyılın sonundaki kitlesel uyanışa yöneltiyor ve insan
hakları bilincinin nasıl siyasal alandan diğer toplumsal alanlara da yayılıp,
daha demokratik bir topluma zemin hazırladığını belgeliyor.
Tek bölümlük bu çalışma, sergiyle birlikte izlendiğinde, oradaki tekil
örneklerin, nasıl çoğul bir dayanışma ruhu yarattığını da sergileme fırsatı
veriyor.
Video Klipler
Sergi alanlarında saat başı gösterilen belgesel ve proje tanıtım filmi dışında,
beş video gösterim ünitesinde, kısa tematik filmler de izlenebiliyor.
Onurlu Yaşama Hakkı
Engelli ve hasta haklarından; ibadet, cinsel, dinsel kimliğe sahip çıkma ve adil
yargılanmaya; şiddetten uzak, aç kalmadan yaşamaya; düşünce, ifade, haber alma,
seyahat etme, hakkını arama özgürlüklerine kadar uzanan temel haklar için
çağımızın çağdaş insanı, kararlılıkla onurlu yaşama hakkını savunuyor.
Kadın Hakları
Okula gönderilmeyen kız çocukları, aile içi şiddete maruz kalan kadınlar,
nikâhsız evlilikler,
töre-namus cinayetleri gündemden düşmüyor. Kadınlara yasalarla tanınan eşitliğin
hayata geçirilmesi için örgütlenen kadınlar gelenek baskısını aşmaya, haklarına
sahip çıkmaya çalışıyorlar.
Çocuk Hakları
Ülke genelindeki toplumsal eşitsizlikten en ağır payı alan çocuklarımızın, eşit
ve eğitimli yurttaş adayları haline getirilmesi, sadece bugünün değil sağlıklı
bir geleceğin de vazgeçilmez koşulu olarak karşımıza çıkıyor.
Çok Kimliklilik
Asırlardır farklı dinlerin, farklı kültürlerin, farklı ırkların bir arada
yaşadığı görkemli mozaik Anadolu'da herkese kendi inancını, düşüncesini,
kimliğini özgürce yaşama fırsatı tanıyan bir yurttaşlık bilinci yerleşiyor.
Çevre ve Kültürel Miras
Sivil toplum örgütlerimizin, bir önceki nesilden emanet aldığı dünyayı,
kendinden sonrakilere yıpratmadan aktarabilmek için verdikleri mücadele; çevre
ve kültürel mirasa karşı sorumluluğu hatırlatan, toplumu bilinçlendirme
çalışmaları ele alınıyor.
Kaynak - tarihvakfi.org.tr/ihs/onceinsan.asp
Tarih Vakfı'nın yürütücülüğünde düzenlenen "Hikayemi Dinler misin?" sergisi ve "Önce
İnsan" belgeseli, 7 ay boyunca konuk olduğu 20 ilde ilgi ve beğeniyle karşılandı.
Olabildiğince geniş bir yelpazeden seçilmiş 32 canlı Tanık aracılığıyla son 50-60 yılda
Türkiye'de yaşanan insan hakları mücadelesini önyargısız bir anlatımla görselleştiren
serginin bilimsel araştırma ve Metin yazımı, Yrd. Doç.Dr. Zafer Yenal (85 mezunu) ve Yrd.
Doç. Dr. Meltem Ahıska tarafından gerçekleştirildi.
Sergiyi, Can Dündar’ın gerçekleştirdiği “Önce İnsan! Türkiye’de sivil toplumun, insan
haklarının ve örgütlerinin öyküsü” adlı belgesel film tamamlıyor. Sergi mekanlarının
içindeki ayrı bir bölmede saat başlarında gösterilecek olan tek bölümlük belgesel, bu
sergi ile birlikte izlendiğinde sergide yer alan ve bire bir hayat hikayelerinden meydana
gelen tekil örneklerin, nasıl çoğul bir dayanışma ruhu yarattığını gözler önüne seriyor.
Ayrıca sergi alanındaki beş video gösterim ünitesinde, "Onurlu Yaşama Hakkı", "Kadın
Hakları", "Çocuk Hakları", "Çok Kimliklilik" ve "Çevre ve Kültürel Miras" başlıklarını
taşıyan kısa tematik filmler de izlenebiliyor.
Bu sergi tarihimizin bir döneminin bilinçlere daha iyi yerleşmesine, Türkiye’nin insan
hakları deneyiminin tartışılıp bundan kalıcı çözümler çıkarılmasına çalışıyor. Ülkemizde
sivil toplumun büyük özveriler sonucunda güçlenişine tanıklık ediyor. Hikâyemi Dinler
misin? Tanıklıklarla Türkiye’de İnsan Hakları ve Sivil Toplum Sergisi, ülkemizin
karşılıklı anlayış, demokrasi ve uygarlık yönündeki yürüyüşüne daha kararlı, daha güçlü
bir biçimde devam edebilmesi için katkıda bulunmayı amaçlıyor.
Rakamlarla "Hikâyemi Dinler misin?" sergisi
32 insan-32 yaşam- Birbirinden çok farklı 32 insanın yaşam öyküleri, kişisel insan hakları
mücadeleleri ve bu mücadelelerin hayata yansımaları.
250 pano-350 m²- 32 modül ve 228 sayfadan oluşan, iki metre on santimlik insan boyunda
panolar, toplam 350 m² alan oluşturuyor. Sergi izleyicisiyle buluşan pano, tanıklıklarını
anlatan kişinin fotoğrafını oluşturuyor ve izleyiciyi yüzyüze karşılıyor.
20 şehir-212 gün- En az bir, en fazla dört hafta kalarak toplam yirmi şehirde sergi.
43 konferans- Serginin gezdiği bir çok şehirde düzenlenecek insan hakları ve sivil toplum
konulu 43 konferans.
20 ay- Çalışmalara başlandığı Ağustos 2002 tarihinden bugüne, yoğun çabalar ve emekle
geçen 20 ay.
10.473 km- Serginin katettiği kilometre sayısı.
20. durak olarak doğduğu kente, İstanbul’a dönen sergi, 12-22 Ekim 2004 tarihleri ve
10.00-19.00 saatleri arasında Darphane'de, 23-31 Ekim tarihleri ve 11:00-20:00 saatleri
arasında da Beylikdüzü Tüyap Kitap Fuarı'nda ziyarete açılacaktır.
