Yapım Tarihi - 2003
Süre - 00:00:00
Format - Belgesel, Renkli, Türkçe
Yönetmen - Celal Vecel
Mutfak Kültürü Sempozyumu Doyurucu Geçti
Bitlis Valiliği, Bitlis Eren Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Bitlis
Belediyesi ve sivil toplum örgütlerince 24-26 Haziran tarihleri arasında
ortaklaşa düzenlenen I. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak
Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu'na katılanlar, sempozyumun hem bilgi açısından
hem de sunulan ikramlar açısından çok doyurucu geçtiğini bildirdiler.
Yaklaşık 60 katılımcının, Doğu Anadolu Bölgesi mutfak kültürü ve yemekleriyle
ilgili sunduğu bildirilerde, yok olmaya yüz tutmuş geleneksel kültürün yeniden
canlandırılmasının yolları, Doğu Anadolu mutfak kültürün bilinmeyen yönleri,
bölgenin yiyecek potansiyeli ve yemeklerin sözlü kültüre yansımaları gibi
konulurken konuşulurken, sempozyum boyunca konuklara sunulan ikramların bölgenin
konukseverliğini apaçık ortaya koyduğu belirtildi.
Bitlis Kültür Merkezi, Bitlis Eren Üniversitesi Konferans Salonu ve İhlasiye
Medresesi'nde gerçekleştirilen etkinliklerde, Van yöresi mutfak kültüründen
örnekler, gezginlerin Doğu Anadolu yemekleriyle ilgili anıları, Van kahvaltı
kültürü, Kars bölgesi sözlü kültüründe geçen yemekler, Erzincan geleneksel
mutfak kültürü, Siirt mutfak kültürünün incelikleri, Erzurum yemekleri gibi
konuların yanı sıra, beslenmenin önemi, yemeklerde kullanılan bitkilerin
yararları gibi teknik konuların da bildiri olarak sunulduğu açıklandı.
Geleneksel yöre yemekleri yarışmasının da düzenlendiği sempozyum çerçevesinde,
genç kuşakların, geleneksel mutfak kültürünü tanılamalarının ve geleneksel
yemekleri öğrenmelerinin de amaçlandığı dile getirildi.
Mutfak kültürünün ve geleneksel yemeklerin, bir toplumun varlığının başlıca
öğelerinden biri olduğunu söyleyen sempozyum koordinatörü, İstanbul Üniversitesi
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Belli, gelecek yıl da Erzurum da düzenlenecek olan
Mutfak Kültürü Sempozyumu'nun, kültürün gençlere aktarılması açısından çok
önemli bir rol oynadığını belirtirken, herkesin, mutfak kültürünün yaşatılması
için elinden geleni yapması gerektiğini vurguladı. Akademisyenlerden
gazetecilere, ev hanımlarından lokanta işletmecilerine kadar çok değişik
alanlardan araştırmacıların katıldığı sempozyumun, Anadolu'nun binlerce yıla
dayalı mutfak kültürünü canlı tutma ve unutulmuş kültürel unsurlarını yeniden
yaşanabilir hale getirme konusunda harekete geçirici bir etken olduğu
bildirildi.
Halk oyunları gösterileri ve gezilerle renklendirilen sempozyumda, yöreye özgü
bir tür pekmez olan "gezo"yu konu edinen, Celal Vecel'in yönettiği "Kayıp Kavmin
Gezosu" adlı film ve Van YYÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci tarafından
yönetilen ve tandır ekmeğinin yapılışını konu edinen "Ağzı Açık Alamet" adlı
filmin de gösterildiği açıklandı.
Bitlis ve Bingöl çevresindeki meşe
ormanlarında, 4-5 yılda bir meşe yapraklarında oluşan bir salgının
kaynatılmasıyla elde edilen "gezo" adlı pekmezin öyküsünü içeren belgesel film,
sempozyuma katılanlara yörenin ilginç bir yönünü gösterirken, kutsal kitaplarda
geçen İsrailoğulları'na gönderilen kudret helvasıyla gezo arasında bağlantılar
kurulmasına yol açtığı dile getirildi.
Daha önce İngiltere, Macaristan,
Hindistan, Avustralya ve Kosova'daki film festivallerine katılan "Ağzı Açık
Alamet" adlı filmin, 2007 yılındaki galasının ardından ikinci kez Türkiye'de
gösterildiği açıklandı. Galası, çekildiği köy olan Adilcevaz'ın İpekçayır
köyünde yapılan belgesel filmin, sempozyumundaki gösteriminde de ilgiyle
izlendiği ve tandır ekmeğinin, Doğu Anadolu kültürü açısından öneminin
vurgulandığı belirtildi.
Sempozyumda, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki değişik yörelerin yemeklerinin tarifleri
de yer alırken, sempozyuma katılanlara, Bitlis'e özgü avşor, büryan, garili
köfte, ciğer taplaması, yumurtalı jar kebabı gibi yemekler ikram edildi.
Van HA, 26 Haziran 2009
Bitlis’te Kayıp Kültürün Sempozyumu
GELENEKSEL Türk YEMEKLERİ VE YEMEK KÜLTÜRÜMÜZ
BİTLİS YEMEKLERİNDEN ZİYAFET
GEZO VEYA KUDRET HELVASI
Daha sonra ki oturumda; Prof. Dr. Nihat Falay ’’Toplumsal Yaşamda Beslenmenin ve
Yemeğin Ekonomik Kökenleri’, Yrd. Doç Dr. Salih Mercan ‘İş ve Aş Sağlayan Bitlis
Vakıflarının Gelir ve Giderleri’, Celal Vecel ‘Kayıp Kentin Gezosu (Pekmezi)’ ve
bu konu ile ilgili hazırladığı belgesel filmi sundular.
GEZO’ya Hz. Musa döneminde Kudret helvası dendiğini ve Meşe ağacının
yapraklarında bir çeşit sinek tarafından oluşturulan tatlı bir maddenin o yörede
yaşayan yerli halk tarafından pekmez haline getirilişini anlatan belgesel çok
önemliydi. Yöre halkı kudretli ve adaletli bir yönetim olduğu zaman meşe
yapraklarına yağdığına inandıkları bu pekmezin beş-altı seneden beri yağmadığını
söylediler.
Zekiye Çomaklı
Erzurum Gazetesi
30 Haziran 2009
40. Antalya Altın Portakal Film Festivali, Yarışma Dışı Gösterim. 2003