Türkiye’de Roman toplumunun medyada yer alma şekline baktığımızda önyargı,
ayrımcılık ve nefret söylemlerine maruz kaldıklarını görmek mümkün. Ancak bu
toplumu gerek hak talepleriyle gerek tarihsel süreçleriyle ele almak gerekiyor.
Project Zoom sayesinde Romanların, Lozan antlaşması ile birlikte Selanik’ten
Anadolu’ya göç etme hikayelerini, o yolculukta neler yaşadıklarını, Fethiye’de
nasıl düzen kurduklarını anlatmayı hedefledik. Bu proje ile yaratmak istediğimiz
etki Romanlara başka bir pencereden bakmak ve onların hikayelerini anlatacakları
bir platform oluşmasını sağlamak.
MÜBADİL ROMANLAR
Yunanistan’dan başlayan yolculuk Romanlar için Fethiye’de son buldu. Kayaköy
dahil olmak üzere her biri Fethiye’nin köylerinde kendilerine verilen yerlere
dağıldılar. Çalışma alanlarına uzaklık, yerli köy halkının mübadele ile
gelenleri istememesi, çiftçilik yapacakları malzemelerin olmaması ve ürün
üretseler dahi bunları pazarlarda satamama gibi nedenlerle Fethiye merkez gibi
yerlere iç göç yaşandı. Mübadeleden sonra Romanların yaşadıklarını Doç. Dr.
Nurşen Gürboğa, Şükrü Gürel ve Işık Taban anlatıyor.
MÜBADELE
Lozan antlaşmasının bir parçası olarak Türkiye’den bir milyon 200 bin insan
Yunanistan'a gönderildi. Buna karşılık Yunanistan’dan 500 bin kişi geldi. Ağır
şartlar altında gerçekleşen yolculuk ve sonrasını Lozan Mübadilleri vakfından
Kamil Oral, Dr. Ceyhun İrgil, Şükrü Gürel ve Işık Taban anlattılar.
MÜBADİL ROMANLAR
''Nasıl kovdu, niye kovdu toprak önemli değil. İnsanın doğduğu, büyüdüğü yerdeki
anılarından kopmasının ne demek olduğunu gurbete giden bilir, gurbeti yaşayan
bilir.''
MÜBADİL ROMANLARIN TORUNLARI
Mübadil Romanların torunları 2. ve 3. kuşağı oluşturuyor. Mübadele sırasında
kimisinin babaannesi zülümden kaçıp ailesini yanına alarak gemilere sığınmış
kimisinin annesi yolculuk sırasında doğmuş ve un çuvalına sarılı Türkiye’ye
gelmiş. Bir kısmı yerleştikleri bu topraklarda istenmemiş kendilerine yeni
toprak aramak için tekrardan yola çıkmış. Yaşananları Mübadil Romanların
torunları anlattı.
Kaynak
Hemra Nida
hemranida @ gmail.com
https://www.mubadilromanlar.com
