Yapım Tarihi - 2002
Süre - 00:40:00
Format - Belgesel, Renkli, Türkçe, DV
Yönetmen - Can Dündar
Senaryo - Leon Siminiani
Görüntü Yönetmeni - C. Murat Özcan
Kurgu - Ayhan Demir
Ses - Simon Perez, Pedro Barbadillo
Müzik - Emre Irmak
4 Aralık 1945 "Tan Baskını" 2. Dünya Savaşı'nın son günleri... Yalta
Konferansı'nda Roosevelt, Churchill ve Stalin bir araya geldiler ve yeni dünya
düzenini tartıştılar. Türkiye seçimini bu müttefiklerden yana kullandı ve
Almanya ile Japonya'ya savaş ilan etti. Ancak müttefik Sovyetler Birliği
Türk-Sovyet dostluk ve saldırmazlık anlaşmasını yenilemeyeceğini bildirdi.
Sovyetler; Türk sınırında kendi lehlerine değişiklik ve boğazlarda ortak savunma
taleplerini Türkiye'ye bildirdiler. Bu haber Ankara'ya bomba gibi düştü. Artık
Türkiye ve Sovyetler Birliği karşı karşıyaydı. Basında da Sovyetler aleyhine
haberler çıkmaya başlamıştı. Tan Gazetesi bütün bu olaylara rağmen savaş boyunca
faşizme karşı Türk-Sovyet dostluğunu savunan tek gazeteydi.. Bu yüzden gazetenin
başyazar Zekeriya Sertel ve eşi Sabiha Sertel, iktidar yanlısı gazeteler
tarafından komünist propagandası yapmakla suçlandı. Bu arada Halk Partisi'nden
ayrılan bir grup, Sertellerle "demokrasi cephesi" oluşturup, bu hareketi
destekleyecek bir dergi çıkarmaya karar verdi. "Görüşler" dergisinin ilk sayısı
basından ve iktidardan büyük tepki aldı. 3 Aralık 1945'te Tanin Gazetesi'nde
Hüseyin Cahit Yalçın "Kalkın Ey Ehli Vatan" başlıklı yazısıyla gençliği
ayaklanmaya çağırdı. 4 Aralık sabahı Beyazıt Meydanı'nda toplanan
üniversiteliler Tan matbaasına yürüdüler ve matbaa yerle bir edildi. Olayların
Halk Partisi tarafından örgütlendiği, öğrencilerin sivil polislerce
yönlendirildiği iddia edildi. Türkiye'deki ilk büyük "komünizm karşıtı" eylem
olarak tarihe geçen bu olayı Sertellerin kızı Yıldız Sertel, baskında matbaada
bulunan Nail Çakırhan, eylemci öğrencilerden Orhan Birgit ve Celadet Moralıgil
ile görgü tanıklarından Ramazan Gökalp Arkın ve Bedii Faik Akın anlatıyor.
Akbank 8. Kısa Film Festivali, Belgesel Sinema Bölümü, Özel Gösterim. 2012