Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali
Büyükelçi sok. 20/4 Kavaklıdere, Ankara
E-mail : festival @ Ucansupurge.org
Web Sitesi - ucansupurge.org
Tel: 0312 427 00 20
Fax: 0312 466 55 61
15. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali Kısa Film Yarışması
sonuçlandı. Yarışma bu sene kısa filmcilere “Size Baba Diyebilir miyim?”
sorusunu sordurarak erk ve erkekliğin inşası üzerinden ‘baba’ kavramına
odaklandı.
Baba kavramına dair çeşitlemelerin üretilmesine dair kısa filmcileri
cesaretlendirmeyi amaçlayan kısa film yarışmasında, hikayelerine sadece bir baba
figürü koymanın ötesine geçen ve babalığın alt okumalarını yapan filmler jürinin
beğenisini kazanmayı başardı.
Gülden Treske, Meltem Ağduk, Tayfun Atay, Pelin Aytemiz ve Sevna
Somuncuoğlu’ndan oluşan yarışma jürisi 21 kısa film arasından üç filmi ödüle
değer buldu, iki film ise festivalde gösterilmeye hak kazandı.
Jürinin ödül gerekçesi ve dereceye giren filmler şöyle:
Sinematografik açıdan başarılı bulunan ve film gramerini iyi kullanan Musa Ak’ın
yönettiği “İs” filmi ve düz anlatımına rağmen animasyon türünün teknik olarak
iyi bir örneği olan Reyhan Meral’in yönettiği “Horoz” filmi bu seneki festivalde
gösterilmeye değer bulundu.
Her ne kadar teknik ve sinematografik yetersizlikleri olsa da, kısa film türünün
hakkını vererek kuşak çatışmasını akıllıca anlatan Perihan Türkdoğan yönettiği
“Rıfat” filmi yarışmanın üçüncüsü oldu.
Gerek sinematografisi ve kurgusu, gerekse işlediği konu itibariyle özenli ve
yaratıcı olan, söylemek istediklerini üst ses ile basitçe anlatmak yerine
karakterlerini konuşturarak derdinin altını çizen, köyün delisinden bir
kahramana dönüşen babanın hikayesini anlatan, Canan Doğramacı’nın yönettiği
“Ronahi” filmi ikincilik ödülünü aldı.
Babalık hallerini ‘karanlık’ olmayan bir tonla sorgulayan, babanın otoritesini
kaybetmenin eşiğindeyken, agresyon göstermeden yeni hayatına uyumlanma
çırpınışlarını konu alan ve bunu izleyicinin kalbine dokunan küçük ayrıntılar
ile yapan, aynı zamanda belgesel türüne dair de bir arayış içinde olduğunu
düşündüğümüz Bilgi Diren Güneş’in yönettiği “Eyvah! Babam Emekli Oldu” filmi
birincilik ödülü almaya hak kazandı.
Jürinin değerlendirmesi sonucunda dereceye giren filmlerin yönetmenleri
festivalin 17 Mayıs akşamı yapılacak kapanış töreninde ödüllerini alacak.
Dereceye giren filmler festival programına alınarak ve Alman Kültür Merkezi’nde
izleyiciyle buluşacak.
Uçan Süpürge Haber Merkezi
26 Nisan 2012
Bu yıl 15. yaşını kutlayan “Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali”
10 Mayıs’ta başladı. Festival filmleri ile ilgili ayrıntılı bilgi açıklandı.
Festivalde bu sene 15 bölüm var.
SİNEMAMIZ
HER BİRİ AYRI RENK
NE ÇEKSE İZLERİM
NANELİ ÇAY: MAĞRİP ESİNTİLERİ
HİÇBİRYER
KUZEY IŞIKLARI
UZAK DİYARLAR
ÜÇ KUŞAK
PEMBESİZ MAVİSİZ
BARIŞ ADLI ÇOCUK
AH MİN’EL AŞK!
WOMEN MAKE MOVIES Seçkisi
OLAY YERİ: AİLE
EN GERÇEKLER: BELGESELLER
KISA OLMAZSA OLMAZ
EN HAYALLER: CANLANDIRMALAR
SİNEMAMIZ
Festivalde bu yıl Uçan Süpürge Onur Ödülü’nün verileceği Hale Soygazi ile Bilge
Olgaç Başarı Ödüllerini alacak olan Füsun Demirel ve Serra Yılmaz’ın rol
aldıkları üç film bu bölümde gösterilecek.
BİR YUDUM SEVGİ A SIP OF LOVE
Türkiye, 1984, 80’, Renkli, Türkçe
Yönetmen - Atıf Yılmaz
Oyuncular - Hale Soygazi, Füsun Demirel, Serra Yılmaz, Kadir İnanır, Meral
Çetinkaya, Macit Koper
Ödüller - 21. Antalya Film Şenliği En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Kadın
Oyuncu (Hale Soygazi), En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, En İyi Müzik, 1984;
İstanbul Film Festivali En İyi Türk Filmi, 1985
Atıf Yılmaz’ın kadın filmleri içinde önemli bir yerde duran ‘Bir Yudum Sevgi’,
Türkiye edebiyatının en önemli yazarlarından Latife Tekin’in ‘Berci Kristin Çöp
Masalları’ adlı kitabından uyarlandı. Başkaldıran kadın karakteri, toplumun
genel ahlak anlayışı ve kadının kurtuluşuna yaptığı vurguyla bugün bile
sinemamızın vazgeçilmezlerinden biri olan film, Hale Soygazi, Füsun Demirel ve
Serra Yılmaz’ı buluşturuyor olmasıyla da izlemeye değer.
UÇURTMAYI VURMASINLAR DON'T LET THEM SHOOT THE KITE
Türkiye, 1989, 94', Renkli, Türkçe
Yönetmen - Tunç Başaran
Oyuncular - Nur Sürer, Ozan Bilen, Füsun Demirel, Rozet Hubeş, Güzin Özipek,
Özlem Savaş, Güzin Özyağcılar, Yasemin Alkaya, Meral Çetinkaya, Hale Akınlı.
Ödüller - Altın Portakal Film Festivali En İyi Film, En İyi Senaryo, En İyi
Görüntü Yönetmeni, En İyi Kadın Oyuncu, Jüri Özel Ödülü, 1989; 10. Akdeniz
Ülkeleri Film Festivali İkincilik Ödülü, 1989
12 Eylül faşizminin ülkeyi kasıp kavurduğu yıllarda beş yaşındaki bir çocuğun
gözünden kadınlar hapishanesinin hikayesidir bu film. Uyuşturucu bulundurmaktan
tutuklanan annesinin yanında çocukluğunu mecburen dört duvar arasında geçiren
küçük Barış’ın da hikayesi… Yazar Feride Çiçekoğlu, aynı adlı kitabından
sinemaya uyarlanan ‘Uçurtmayı Vurmasınlar’ için şöyle diyor: “Bir çocuğun
gözlerinden duvarları kendi düşlerinde sorgulama olanağını daha fazla okura
sunabilmek filmin armağanı. Kitabın bu nedenle sinemaya gönül borcu var.”
VAVİEN VAVIEN
Türkiye, 2009, 100', Türkçe
Yönetmen - Yağmur Taylan, Durul Taylan
Oyuncular - Engin Günaydın, Binnur Kaya, Settar Tanrıöğen, Serra Yılmaz, Ercan
Kesal, İlker Aksum, Güneş Berberoğlu, Binnaz Ekren, Serkan Keskin
Ödüller - SİYAD Ödülleri En İyi Senaryo, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Yardımcı
Erkek Oyuncu, En İyi Müzik, En İyi Sanat Yönetmeni, 2010
Bir kara film örneği olan ‘Vavien’, taşra sıkıntısını mutsuz bir evlilik
odağında anlatıyor. Engin Günaydın’ın, memleketi Tokat’tan esinle kaleme aldığı
senaryo, Taylan Kardeşlerin ustalığıyla unutulmayacak filmler arasında ‘Vavien’e
sağlam bir yer açmayı başarıyor. Oyunculuklarıyla sinemaya yeni bir soluk
getiren Engin Günaydın ve Binnur Kaya’yla birlikte usta oyuncu Serra Yılmaz
milletvekili rolüyle filme başka bir tat katıyor.
HER BİRİ AYRI RENK
Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği (FIPRESCI) her yıl bir jüri oluşturarak
festival programının Her Biri Ayrı Renk bölümünde gösterilen filmlerden birine
ödül veriyor. Jüri, bu bölümde gösterilecek filmleri değerlendirecek ve
içlerinden birine festivalin kapanış töreninde FIPRESCI Ödülü verecek.
HATIRLANINCA VAR OLAN HİKAYELER HISTORIAS QUE SO EXISTEM QUANDO LEMBRADAS
BREZİLYA-ARJANTİN-FRANSA/BRAZIL-ARGENTINA-FRANCE, 2011, 98’
Portekizce; İngilizce&Türkçe altyazılı/Portuguese; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Julia Murat
Oyuncular - Sonia Guedes, Lisa E. Fávero, Luiz Serra, Ricardo Merkin, Antônio
dos Santos
Ödüller - San Sebastian Film Festivali Özel Ödül/San Sebastian Film Festival
Special Mention, 2011
Her sabah olduğu gibi o gün de Madalena, Antonio'nun kahve dükkanı için ekmek
yapmaktadır. Her gün yaptığı gibi, yıllardır tren geçmeyen rayları aşıp yolun
karşı tarafına geçer ve kapalı olan mezarlığın kapılarını temizler. Papazların
vaazını dinler ve diğer köylülerle öğle yemeği yer. Ölen kocasının anıları ve
ondan yadigar kalanlara tutunarak yaşamaya çalışan Madalena için hayatın seyri
kuş uçmaz kervan geçmez, zamanın neredeyse durduğu Jotuomba kasabasına genç
fotoğrafçı Rita'nın varmasıyla değişecektir.
ALACAKARANLIK PORTRESİ TWILIGHT PORTRAIT
Rusya, 2011, 105’
Rusça; İngilizce&Türkçe altyazılı/Russian; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Angelina Nikonova
Oyuncular - Olga Dihovichnaya Sergei Borisov, Roman Merinov, Sergey Golyudov,
Anna Ageeva
Ödüller - Reykjavik, Varşova, Cottbus, Selanik, Estoril Film Festivalleri En İyi
Film Ödülü/Best Feature Award
Ev içi taciz vakalarında uzmanlaşmış sosyal hizmet uzmanı Marina, bir yandan
aşırı gelenekçi ve eşine çok düşkün olan Ilya'yla evliliğini sürdürürken öte
yandan arkadaşları Valery ile bir ilişki yaşamaktadır. Bir gece, bir grup polis
memurunun tecavüzüne uğrar. İntikam niyetiyle polis grubunun başını çeken
Andrei'yi evine kadar takip eder, fakat ikilinin arasında beklenmedik bir ilişki
başlar. Bu çelişkili durumun altında saklanmış çok daha derin gerçekler vardır.
Film, kurumsal yozlaşmanın portresini çizmektense olan ve olmayanın, orta sınıf
hayata kendini kapatmışların, değişmez bir yeraltı dünyasının ve yeni Rusya'nın
toplumsal ve psikolojik analizini yapıyor. Filmde Dihovichnaya ve Borisov'un
performansı izleyiciye inanması zor bir içselleştirme örneği sunuyor.
AMERİKA AMERICA
Porto Riko, 2011, 95’
İspanyolca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Spanish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Sonia Fritz
Oyuncular - Lymari Nadal, Yancey Arias, Edward James Olmos, Rachel Ticotin,
Talia Rothenberg, Frank Peroso
Ödüller - Women in Film En İyi Yönetmen/Best Director
Uzak bir Karayip köyünde yaşayan 30 yaşındaki Amerika, sevgilisinin kızını ondan
almasıyla büyük bir darbe yer. Kızgınlık ve korku America’yı kaçmaya iter.
Yakınları ve diğer Latin Amerikalı kadınların desteğiyle New York’ta dadı olarak
başladığı yeni hayatında huzur ve umut bulan Amerika şiddetin olmadığı bir
hayatın hayalini kurmaya cesaret ettiğindeyse gerçek yakasına yapışır. Acaba
hayatta kalabilecek ve hikayesini anlatabilecek midir?
UNUTMAKTAN KORKUYORUM I’M SCARED I’LL FORGET
Fransa, 2011, 115’
Fransızca; İngilizce&Türkçe altyazılı/French; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Elisabeth Rappeneau
Oyuncular - Clémentine Célarié, Daniel Russo, Patrick Catalifo
Bir şirkette yönetici olarak çalışan 45 yaşındaki Fabienne çabuk ilerleyen
Alzheimer hastalığına yakalandığını öğrenince sarsılır. Bir sabah, nereden
geldiğini ve nereye gittiğini bilmeyerek evden ayrılan Fabienne 48 saat ve bir
gece sürecek olan bir yola beraber çıkacağı bir adamla tanışır. Bu arada, endişe
içindeki ailesi, kaybolmuş savunmasız bu kadını çoktan aramaya başlamıştır.
Çağın en yaygın hastalıklarından biri olan Alzheimeri odağa alan bir kadın
öyküsü…
ŞEYTAN IN THE NAME OF THE DEVIL
POLONYA/POLAND, 2011, 112’
Lehçe; İngilizce&Türkçe altyazılı/Polish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Barbara Sass
Oyuncular - Katarzyna Zawadzka, Marian Dziedziel, Anna Radwan
Yirmili yaşlarında olan Anna güzel, akıllı ve hassas bir kadındır. 'Hasta'
ailesiyle yaşadığı travmatik deneyimlerden sonra manastıra sığınmaya karar
verir. Bu adım onu biraz olsun rahatlatsa da kötü anılar kabus olarak geceleri
Anna'yı ziyarete başlar. Hakkında garip hisleri olan başrahibe, Anna'yı ziyaret
edenin aslında şeytan olduğunu iddia eder ve ona güçleriyle yardım etmeye söz
verir. İyiden iyiye korkan Anna yakınlardaki bir kasabanın rahibine açılır.
Şeytana inanmayan Papaz Stefan bir doktora görünmesini önerir. Böylece papaz ve
başrahibe arasında çatışma başlar.
IVAN’IN KADINI IVAN’S WOMAN
CHILE/ŞİLİ, 2011, 90’
İspanyolca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Spanish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Francisca Silva
Oyuncular - María de los Ángeles García, Marcelo Alonso, Aldo Parodi, Jaime
Lorca
Natascha Maria Kampusch, 2 Mart 1988’de on yaşındayken Viyana’da kaçırılmıştı.
Onu kaçıran Wolfgang Priklopil küçük kızı sekiz yıldan uzun süreyle gizli bir
hücrede tuttu, ta ki 23 Ağustos 2006’da elinden kaçırana kadar. Gazeteler bu
olayla o kadar ilgilendi ki Natascha, Avusturya TV kanalı Puls 4’le, kendi talk
show’unu yapmak için anlaşma imzaladı. Yıllardır da televizyonda çalışıyor.
‘Ivan’ın Kadını’ filmini yaparken yaparken Şilili yönetmen Francisca Silva’nın
esin kaynağı, işte bu olay oldu. Film, kaçırılan kız çocuk ile onu kaçıran erkek
arasındaki şaşırtıcı, paradokslarla örülü ilişkiyi ortaya seriyor.
NANA NANA
Fransa, 2011, 68’
Fransızca; İngilizce&Türkçe altyazılı/French-Spanish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Valerie Massadian
Oyuncular - Kelyna Lecomte, Alain Sabras, Marie Delmas
Nana, dört yaşında. Annesiyle ormanın yanındaki taş bir evde oturuyor. Filmin
başında onu, yüzünde ciddi bir ifadeyle koca bir domuzun kesilişini izlerken
görüyoruz. Sonra sevimli bir domuzcuklar sürüsü içinde oturuyor, hatta onları
okşarken muhabbetle “kızartmalar” diye hitap ediyor. Olan bitenin en az
civarındaki büyükler kadar farkında sanki. Her şeyi anlamaya, tanımaya
çalışıyor. Dünyayı, kendi boyuna indirerek inceliyor. Yanında biri olsa da,
olmasa da, kameranın gözü üstünde.
TEK AŞK ONE LOVE
Arjantin, 2011, 99’
İspanyolca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Spanish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Paula Hernandez
Oyuncular - Diego Peretti, Elena Roger, Luis Ziembrowski, Alan Daicz, Denise
Groesman, Agustin Pardella
Çocukluk arkadaşları Bruno ve Lalo, yağmurlu bir günde tanıştıkları Lisa’ya ilk
görüşte aşık olurlar. İkisinin de başını döndüren Lisa, birinde karar kılar.
Gene de, Lisa aniden kasabayı terk edene kadar bir aşk üçgeni oluştururlar. Otuz
yıl sonra ilk gençliklerinin unutulmaz sevgilisi Lisa, bir iş gezisindeyken
onları yeniden görmeye karar verir. Geride kaldığı sanılan bütün hatıralar
yeniden canlanır. Ama artık o, Bruno ile Lalo’nun hatırladıkları kız değildir.
Zaten insan otuz yıl önce bıraktığı yerden devam edebilir mi? Evet,
ergenliklerinin unutulmaz üçgenini yeniden yaratamazlar belki ama, aşk ne
olacak?
GERİYE KALAN WHAT REMAINS
Türkiye, 2011, 97’
Türkçe; İngilizce altyazılı/Turkish; English subtitled
Yönetmen - Çiğdem Vitrinel
Oyuncular - Devin Özgür Çınar, Şebnem Hassanisoughi, Erkan Bektaş, Burak
Tamdoğan
Ödüller - Antalya Film Festivali En İyi Yönetmen, En İyi Kadın Oyuncu/Golden
Orange Film Festival Best Director, Best Actress
Sevda’nın dünyası, yedi yıldır evli olduğu doktor Cezmi’nin onu aynı hastanede
çalışan Zuhal’le aldattığını fark etmesiyle sarsılır. Sevda, Cezmi’yi
koruyucusu, güvencesi, sosyal ve duygusal sığınağı olarak görmekte, hoyratlığını
ise görmezden gelmektedir. Çünkü yalnız kalmaktan, küçük kızını babasız
büyütmekten, evini ve gelecek hayallerini kaybetmekten korkar. Zuhal ise
Sevda’nın kaçmak için çabaladığı hayatı yaşamaktadır; Cezmi onun endişeli ve
yorgun hayatına beklenmedik bir heyecan, özlediği bir cinsellik ve bir güvenlik
duygusu getirmiştir. İki kadın beklenmedik biçimde karşı karşıya gelecektir.
UNUTULAN TOPRAKLAR LAND OF OBLIVION
FRANSA-ALMANYA-POLONYA-UKRAYNA/FRANCE-GERMANY-POLAND-UKRAINE, 2011, 115’, 35mm,
Renkli
Ukraynaca-Rusça-Fransızca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Ukrainian-Russian-French;
English&Turkish subtitled
Yönetmen - Michale Boganim, Olga Kurylenko
Oyuncular - Olga Kurylenko, Nikita Emshanov
Ödüller - Angers Avrupa İlk Filmler Festivali Seyirci Ödülü, En İyi Yönetmen, En
İyi Film, En İyi Yapım/Anger European First Film Festival Audience Award, 2012
Çernobil, 1986, felaketten birkaç saat önce. Piotr ile Anya evleniyorlar. Onlar
töreni tamamlayıp kutlamalara geçemeden, itfaiyeci Piotr göreve çağırılıyor.
Kimse, onun söndürmeye çağırdığı ‘orman yangını’ dumanının aslında nükleer
santraldan geldiğini bilmiyor. Haber duyulunca kimse inanmak istemiyor. İnsanlar
kara yağmurdan korunsun diye şemsiye dağıtan adama deli gözüyle bakıyorlar.
Piotr ise geri dönmeyenler arasında.
GİRDAP SWIRL
BREZİLYA-İSPANYA-ALMANYA/BRAZIL-SPAIN-GERMANY, 2011, 87’
Portekizce; İngilizce&Türkçe altyazılı/Portuguese; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Helvecio Marins Jr., Clarissa Campolina
Oyuncular - Maria Sebastiana Martins Álvaro, Maria da Conceição Gomes de Moura,
Luciene Soares da Silva, Wanderson Soares da Silva
Ödüller - Nantes Üç Kıta Festivali Jüri Özel Ödülü/Nantes Trois Continents
Mention spéciale du Jury & Prix du Jury Jeune, 2011
Yönetmenler bu ilk filmleri üzerinde altı yıl çalıştılar. Karakterleri, São
Romão’da yaşayan gerçek insanlar. Evleri film seti, hikayeleri ise anılar. Film,
onların hayatı üzerine kurulmuş ama bu hayat sonra yeniden yaratılmış, onu
yaşayan insanlar da kendilerini oynamışlar. Kuşaklar arasındaki uçurumun ortadan
kalktığı, eski ve modern Brezilya’nın tam anlamıyla birleştiği bu sihirli
filmde, oyuncuların hepsi amatör. Küçük bir köydeki kırsal hayat çok güçlü bir
tempoyla anlatılıyor. Feliciano’nun ölümü Felipe Bragança’nın senaryosundan
alınmış ama senaryonun geri kalanı sadece doğaçlama sahneler için bir çerçeve
oluşturuyor.
SEVGİLİ HABIBI
FİLİSTİN-HOLLANDA-BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ-ABD/PALESTINIAN-THE NETHERLANDS-UNITED
ARAB EMİRATES-USA, 2011, Renkli, 78’
Arapça; İngilizce&Türkçe altyazılı/Arabic; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Susan Youssef
Oyuncular - Kais Nashif, Maisa Abd Elhadi, Yussef Abu-Warda, Amer Khalil
Ödüller -
Dubai Film Festivali En İyi Arap Filmi, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Kurgu,
FIPRESCI Ödülü/Best Arab Film, Best Editor, Best Actress, 2011
Belçika Yeni Sinema Festivali Yeni Sinema Ödülü/Film Festival Cinema Novo Award
‘Sevgili’, Gazze’de son on beş yılda çekilen ilk kurmaca film. Aynı zamanda,
asırlardır varolan, yaşayan bir ‘imkansız aşk’ hikayesi. Genç aşıklar Kays ve
Leyla Batı Şeria’da üniversite eğitimi gören, Khan Yunisli öğrencilerdir. Kays
Arap edebiyatı, Leyla mimari okur. Ancak okullarını bitiremeden geri dönmek
zorunda kalırlar. Dinine ve geleneklerine daha bağlı Khan Yunis’te aşkları ancak
evlilik bağı içinde devam edebilir. Ama Kays, Leyla’nın annesiyle babasını razı
edemeyecek kadar yoksuldur… Yönetmen Youssef, Filistin işgalinin gerçeklerini
ortaya sererken, kurtuluşun bireyle başladığını da savunuyor.
SON KULLANMA TARİHİ EXPIRATION DATE
Meksika, 2011, 111’
İspanyolca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Spanish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Kenya Marquez
Oyuncular - Ana Ofelia Murguía, Damián Alcázar, Marisol Centeno, Marta Aura,
Jorge Zarate, Eduardo España, Catalina López, Eduardo Villalpando, Laura de Ita
Günümüz Guadalajara’sında boş gezenin boş kalfası oğluna pek düşkün olan anne
Ramona onu trajik bir şekilde kaybedince, elinden her iş gelen Genaro’yu bununla
suçlar. Yeni komşusu Mariana, sanki oğlunu bulmasını sağlayacak gibi görümüş
olsa da, onun da saklayacak kendi karanlık sırları vardır. Genaro’ya gelince, o
da aklını adli tıbba takmış morg civarında dolaşıp durmaktadır. Farklı
bölümlerden oluşan bu filmin cinayetinin esrarı, ancak bulmacanın parçaları bir
araya gelince çözülecek. Márquez, üç farklı perspektiften ilerleyen filminde bu
parçaları sırayla ortaya çıkarırken, varsayımlarımızı ve tahminlerimizi de
altüst ediyor.
NE ÇEKSE İZLERİM
ALMAYER’İN AHMAKLIĞI ALMAYER’S FOLLY
BELÇİKA-FRANSA/BELGIUM-FRANCE, 2010, 127’
Fransızca-İngilizce-Kimmerce; İngilizce&Türkçe altyazılı/French-English-Central
Khimer; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Chantal Akerman
Oyuncular - Stanislas Merhar, Aurora Marion, Marc Barbe
Kadın sinemasının ustalarından Chantal Akerman, Joseph Conrad’ın romanından yola
çıkarak çektiği bu filmiyle seyircisini Güneydoğu Asya’ya götürüyor. Gürül gürül
bir nehrin kenarındaki kayıp bir kasabada kızına olan sevgisiyle boş umutlara
tutunan bir adam yaşamaktadır. Bir tutku ve delilik hikayesi... Adamı sona iten
bir aşk... Film, Joseph Conrad’ın romanından uyarlama. Sinemada 45 yılı geride
bırakan Chantal Akerman, kendi kuşağının en önemli yönetmenlerinden olmasının
yanı sıra, kendinden sonra gelen kadın ve erkek sinemacıları da etkiledi.
Yönetmenin sineması hem stil hem de içerik açısından öncü bir sinema oldu.
KIRMIZI HANEZU
JAPONYA/JAPAN, 2011, 91’
Japonca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Japanese; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Naomi Kawase
Oyuncular - Tohta Komizu, Hako Oshima, Tetsuya Akikawa, Akaji Maro
Yazar Masako Bando’nun aynı adlı kitabından uyarlanan ‘Kırmızı’, bağımsız
Japonya sinemasının en tanınmış yönetmenlerinden Naomi Kawase’nin yeni filmi.
Mistik bir masal tadı veren film, insan hikayelerinden çok bir yerin hikayesi.
Asuka bölgesindeki Nara, modern Japonya’nın doğduğu bölge olarak bilinir. Kawase,
doğup büyüdüğü Nara’yı bu filminde başrole çıkartıyor; burada yaşayan ve
atalarının izini sürerken zaman içinde kaybolan bir kadın ile bir erkeğin
öyküsünü anlatıyor. Filme adını veren ‘hanezu’, eski Japoncada kırmızı rengin
bir tonunu tarif etmede kullanılan bir sözcük; 8. yüzyıl Japon şiir geleneğinden
geliyor. Kanın ve ateşin rengi kırmızı insanın tanıdığı ilk renk ve diğerleri
içinde en çabuk solanı. İlk gösterimini geçen yıl Cannes Film Festivali’nde
yapan film, seyircisine öyküsüyle olduğu kadar estetiğiyle de akıllardan uzun
süre çıkmayacak bir seyir vadediyor.
KUĞU SWAN
PORTEKİZ/PORTUGAL, 2011, 103’
Portekizce; İngilizce&Türkçe altyazılı/Portuguese; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Teresa Villaverde
Oyuncular - Beatriz Batarda, Miguel Nunes, Israel Pimenta, Sergio Fernandez
Otuzlarında bir şarkıcı olan Vera turnesinin son konseri için Lizbon’a
dönmüştür. Kentin sıcak ve albenili atmosferi mutluluk için adeta bir
davetiyedir. Yaptığı ankete cevap veren birçok kişinin arasından seçtiği Pablo,
uykusuz geçen gecelerde Vera’nın arkadaşı olur. Pablo’nun ailesi yoktur; fakat
bir aileye sahip olmayı çok ister. Vera, Pablo’nun gizemli hayatıyla yakından
ilgilenir. Geceden korkmaz. Hiçbir şeyden korkmaz aslında Vera; çünkü hayatta
hiçbir bağı yoktur… ‘Kuğu’nun yönetmeni Teresa Villaverde, ‘Trans’ adlı filmiyle
2009 yılında Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nde FIPRESCI
Ödülü almıştı. ‘Trans’, Rusya'yı terk edip başka ülkeye yerleşme hayalleri kuran
Sonya'nın kendini bir anda kadın ticaretinin tam ortasında bulmasını melodrama
kaçmadan dokunaklı bir dille anlatıyordu.
NANELİ ÇAY: MAĞRİP ESİNTİLERİ
Fas sinemasının feminist yönetmeni Farida Benlyazid, bu yıl Uçan Süpürge için
hazırladığı seçkide, Kuzey Afrika sineması tarihinin unutulmazları arasında
sayılan iki filminin yanı sıra, üç Faslı yönetmenin filmlerine de yer verdi.
EŞİK ON THE EDGE
FAS-FRANSA-ALMANYA/MOROCCO-FRANCE-GERMANY, 2011, 106’
Arapça; İngilizce&Türkçe altyazılı/Arabic; Turkish&English subtitled
Yönetmen - Leila Kilani
Oyuncular - Soufia Issami, Mouna Bahmad, Nouzha Akel, Sara Betioui
Ödüller - Taormina Film Festivali En İyi Film, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi
Yönetmen/Best Actress, Best Film and Best Director, Taormina Film Festival,
2011; Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Film/Best Film, Antalya
Golden Orange Festival, 2011
Bedia ve İmane adlı iki Kazablankalı genç kadın Tanca’ya bağlı bir kasabada
sayısız işçinin arasında yaşamlarını sürdürmektedir. Geceleri pek çok işin
çevrildiği bir fabrikada gündüzleri karides soyan bu iki kadın gece gelen
‘müşteriler’den çaldıklarını satarak fazladan para kazanmaktadır. Tanca’nın
hemen ilerisinde uluslararası taşeronluk yapanlar için bir sembol olan ‘Serbest
Bölge’ vardır. Burası Fas topraklarında adeta bir Avrupa iken, Afrika
topraklarında yakın, ulaşılabilir ama yalnızca çalışma izni olanların
faydalanabildiği bir yerdir. Bedia ve İmane bir gece Esma ve Nawal ile
karşılaşır. Bu kadınlar onlardan daha şanslıdır; çünkü ikisi de Bedia’nın gözünü
diktiği fırsatlar bölgesi olan Serbest Bölge’de çalışmaktadır. Yeni kurulan bu
arkadaşlık sayesinde Bedia’nın gözünde güçlü bir kadın ittifakı kurulur. Bu
şekilde kozmopolit kafelerin, okyanus manzaralı pahalı evlerin, daha dolgun
maaşlı işlerin ve lüks ürünlerin de içinde olduğu pek çok fırsatı elde
edebileceklerdir.
BAMTELİ THE FIFTH STRING
FAS/MOROCCO, 2011, 98’
Arapça-Fransızca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Arabic-French; Turkish&English
subtitled
Yönetmen - Selma Bargach
Oyuncular - All Esmil, Hichem Rostom
Fas’ın ünlü kenti Kazablanka’daki bir kasabada yaşayan Malek’in tutkusu ut
çalmaktır. Malek, annesinin evhamına rağmen müzik üstadı amcası Amir ile
birlikte çalışmaya karar verir. Amir, udun esrarengiz yapısını Malek’e öğretmek
için bamtelinin gizemini ortaya koymaya adar kendini ve olağanüstü müzisyen
Ziryab örneğini anlatır. Amir, Malek’in yeteneğinin anında farkına varır; fakat
yeğeninin cüretkar tavrı onu haksız çıkarır. Sanatsal ilhama karşın Laura’nın
aşkına olan ihtiyacı ve geleneksel olana karşın özgünü yakalayabilme arasında
bir seçim yapma mücadelesi veren Malek, hayallerinin peşinden gitmeye
kararlıdır.
RİF AŞIKLARI THE RIF LOVER
FAS/MOROCCO, 2011, 91’
Fransızca; İngilizce&Türkçe altyazılı/French; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Narjiss Nejjar
Oyuncular - Fehd Benchemsi, Mourade Zeguendi, Nadia Kounda, Nadia Niazi, Omar
Lotfi, Ouidad Elma
20 yaşındaki Aya aşık olma peşindedir. Fransa’da sinema eğitimi gören kuzeni
birgün elinde kamerası ve Bizet’nin ünlü operası Karmen’in kaydıyla çıkagelir.
Aya kaydı izler izlemez özgür ruhlu Karmen karakteriyle kendini özdeşleştirir.
Beyaz atlı prensini bulma hayali, Baron adlı büyük bir uyuşturucu ticareti
grubuyla iş yapan iki erkek kardeşinin gerçekliğiyle birleşir: Bir sabah yolları
kesişir ve Aya’nın hayatı alt üst olur. Cesur üslubu ve görsel büyüsüyle
kadınların gelenekle olan bağlarını anlatan ‘Rif Aşıkları’ Faslı yazar ve
yönetmen Narjiss Nejjar’ın feminist bildirilerinden biri.
KAZABLANKA KAZABLANKA CASABLANCA CASABLANCA
FAS/MOROCCO, 2003, 91’
Fransızca; İngilizce&Türkçe altyazılı/French; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Farida Benlyazid
Oyuncular - Younes Megri, Rachid Elouali, Amal Ayuch, Ichrak Beraoui
‘Kazablanka Kazablanka’ bir gün kayıplara karışıp babası Ba Lahcen’in yüz karası
haline gelen, onu utandıran Ayşe’nin hikayesini anlatıyor. Ba Lachen, hayatın
sillesini yemiş fakat yılmadan kaderine boyun eğebilmeyi başarmış bir adamdır.
Bu baba karakteri aslında Derb Talian kasabasının çoğunluğunu temsil eder.
Kasaba, büyük şehrin çeperinde yaşayanların hayatlarını idame ettirebilmek için
ticaretle uğraştığı ve gençlerin nasıl yaşanacağına dair erken yaşta fikir sahip
olduğu bir yerdir. Bu kasabada yüzyılın gerektirdiği piyasa toplumunun
ihtiyaçlarını yerine getirmek gerekmektedir. Fas sinemasının büyük yönetmeni
Farida Benlyazid cinsiyet temelli sorunlara dikkat çekerken babalık rollerini
sorgulamayı da ihmal etmiyor.
TANCALI JUANITA JUANITA DA TANGER
FAS/MOROCCO, 2004, 101’, Renkli
İspanyolca; Fransızca&Türkçe altyazılı/Spanish; French&Turkish subtitled
Yönetmen - Farida Benlyazid
Oyuncular - Mariola Fuentes, Salima Benmoumen, Chete Lera, Lou Doillon
Tancalı yazar Angel Vazquez’in 1976’da yayımlanan kitabından sinemaya uyarlanan
film, İngiliz bir baba ve Endülüslü bir annenin kızı olan Juanita’nın yaşadığı
acıları, isteklerini ve etrafındaki kadınların hayatlarını içine mizah katarak
anlatıyor. Film Juanita’nın hayatındaki üç karakteri bir araya getiriyor: lise
öğrencisi ve özgürlüğünü arayan kız kardeşi Helena, hayatını bir Faslıya duyduğu
imkansız aşka adayan Musevi arkadaşı Esther ve sadık Faslı genç kadın Hamruch.
Bir de bu hayatların perde arkasında yaşanan olaylar var: İspanya İç Savaşı ile
birlikte orduların Tanca’ya girmesi ve İkinci Dünya Savaşı ile birlikte
Avrupa’dan gelen mülteciler. Uluslararası bir şehir olmuş, kültürlerin ve
dinlerin bir arada yaşadığı ve aynı zamanda sömürgeciliğin de son eseri olan
Tanca ‘cennetinin’ son şahidi Juanita 1956 yılında Fas’ın özgürlüğünü
kazanmasıyla birlikte Arap kökenlerine geri dönen bu şehirde kendini bir başına
buluverir.
HİÇBİRYER
ANDUNI: YERSİZ YURTSUZ HOMELESS
Almanya, 2011, 98’
Almanca-Türkçe-Ermenice; Türkçe altyazılı/German-Turkish-Ermenian; Turkish
subtitled
Yönetmen - Samira Radsi
Oyuncular - Irina Potapenko, Florian Lukas, Tilo Prückner, Nursel Köse
Ödüller - Max Ophüls Festivali DEFA Vakfı Ödülü/Max Ophüls Festival DEFA
Foundation Award, 2011
Ermeni asıllı Belinda, doğup büyüdüğa topraklarda yani Almanya’da kendini evinde
hisseder, tıpkı yaşıtı diğer Almanlar gibi. Ancak babasının ölümüyle birlikte
göçmen akrabalarının sürdüğü geleneksel Ermeni yaşamının bir parçası olmaya
sürüklenir. Halaları Belinda’dan terzi dükkanında çalışmasını ister ve gizliden
gizliye yeğenlerini kendi kanından biriyle evlendirmek için planlar yaparlar.
Oysa Belinda köklerini merak etmekte ve bunun için bir yolculuğa çıkmaktadır.
SİYAH KELEBEKLER BLACK BUTTERFLIES
ALMANYA-HOLLANDA-GÜNEY AFRİKA/GERMANY-THE NETHERLANDS-SOUTH AFRICA, 2011, 100’
İngilizce; Türkçe altyazılı/English; Turkish subtitled
YÖNETMEN/ DIRECTOR: Paula van der Oest
Oyuncular - Carice van Houten, Liam Cunnigham, Rutger Hauer
Ödüller - Tribeca Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu/Tribeca Film Festival Best
Actress, 2011; Hollanda Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Kurgu, En İyi
Film/Netherlands Film Festival Best Actress, Best Film, Best Editing, 2011
1960’lar, Güney Afrika… Deli dolu, kararlı, hayatı seven bir kadın olan Ingrid
yaptığı her şeye bulaşıcı bir tutku aşılar ve zaman mekan bilmeksizin teselliyi
yazıp çizmekte bulur. Irkçı ülkesindeki adaletsizlik ve hayatın
insaniyetsizliğine karşı olan bilinci, tanınmış bir yazar olan Jack tarafından
bilenir ve Ingrid’in edebi kariyeri de okuyucuların dikkatini çekmeye başlar.
Otoritelerin kara listeye aldığı Ingrid adım adım uçurumun kenarına
yaklaşmaktadır. Film Güney Afrika'nın Sylvia Plath'ı olarak adlandırılan şair
Ingrid Jonker'in öyküsünü anlatıyor. Ingrid Jonker fırtınalı bir yaşamın
ardından 1965'te kendi yaşamına son vermişti. Şiirlerinden birini Nelson Mandela
Güney Afrika meclisinde yaptığı ilk konuşmada kullanmıştı.
IN OUT IN/OUT
Türkiye, 2011, Belgesel, 15’
Türkçe
Yönetmen - Zeynep Merve Uygun
‘In/Out’ Avrupa’da düzenlenen bir belgesel projesine Türkiye’den katılan bir
film yapımcısının Sırbistan’dan sınır dışı edilişini ve domino taşı etkisi
yaratan bu olayın sebep olduğu problemleri konu ediyor. Bir bölümü sınırda
çekilen gerçek görüntüler olmak üzere üç bölümden oluşan animasyon belgesel
türündeki film, sınır kavramını görselleştirerek ülkelerarası geçişlerde
uygulanan yaptırımları ve farklı ülkelerdeki yurttaşlık durumlarını sorguluyor.
İSPANYA SPAIN
AVUSTURYA/AUSTRIA, 2012, 102’
Almanca; Türkçe altyazılı/German; Turkish subtitled
Yönetmen - Anja Salomonowitz
Oyuncular - Tatjana Alexander, Gregoire Colin, Lukas Miko, Cornelius Obonya
Sava, içinde saklandığı kamyonet kaza yapınca Avusturya’da mahsur kalır.
İspanya’ya ulaşabilmek için tekrar yola koyulduğundaysa kızgınlıklar, hayaller,
hayal kırıklıkları, sanrılar ve sırlarla dolu pek çok kadın ve erkekle
karşılaşacağı bir yola düştüğünü anlar. Hepsi Sava’yı amacından uzaklaştırıp
engellemeye çalışır. Özellikle biri vardır ki uğruna amacından sapmaya değer:
Magdalena. Yönetmen “Filmde her şeyin kahverengi olmasını istedim. Yalnızca
sandalyeler, masalar ve duvarlar değil; kül tablasından şişeye kadar her şey
kahverengi olmalıydı. Kahverengi Batı’nın rengidir. Toprak ve yeryüzü
kahverengidir. Kahverengi toprağa tohum atabilirsiniz. Kahverengi, renk
teorisinde gerçekçi insanları temsil etmek için kullanılır.”
YÜZME HAVUZU SWIMMING POOL
ÇEK CUMHURİYETİ/CZECH REPUBLIC, 2010, canlandırma/animation, 6’
Yönetmen - Alexandra Hetmerová
Büyük bir şehrin kapalı yüzme havuzunda tanışan iki ‘ötekinin’ hava kararınca
yaşadığı aşk hikayesi...
İHANET THE BETRAYAL
NORVEÇ-İNGİLTERE/NORWAY-UK, 2011, 64’
Yönetmen - Karen Winther
Ödüller - IDFA Öğrenci Film Ödülü/Student Film Award, 2011
Genç Karen, Oslo’da boş mülklere yerleşimin yaygın olduğu Blitz’de sığınacak yer
arar. 1990’ların ortalarında Norveç’in çeşitli radikal gençlik gruplarından
anti-faşistler ve neo-Naziler arasında amansız bir çatışma başlar. Karen’ın o
gün bir daha asla peşini bırakmayacak bir karar verir. Uzun metrajlı film
tekniğinde çekilen ‘İhanet’, Karen’in sırlarını ve asi ergenlik yıllarındaki
duygusal yolculuğunu konu alıyor. Film, yönetmenin geçmişiyle yüzleşmesine
tanıklık eden kişisel bir yolculukken aynı zamanda da sağ ve sol radikalizmini
anlatan bir öykü.
DÜN VE YARIN BUGÜNDÜR TODAY IS YESTERDAY AND TOMORROW
Yönetmen - Mechthild Gaßner
Film, Alzheimer hastası yaşlı bir kadın ve onun Polonyalı bakıcısının hikayesini
ortak hayatlarından bir gün ve bir geceyi izleyiciye sunarak anlatıyor.
Büyükanne Ilse hafızasını yitirir; zaman kavramı yok olmuştur. Dün, bugün, yarın
onun için hep aynı şeyi ifade eder. Fakat aniden geçmişinden bir şey çıkagelir:
mizah duygusu.
IŞIK İZLERİ TRACES OF LIGHT
Almanya, 2011, 14’, Renkli
Yönetmen - Claire Walka
Oyuncular - Michaela Tschubenko, Heiko Büter, Paulina Weiner, Patrick Schorn
Ödüller - Jury Prize Efebo Corto Castelvetrano; Jury Prize Live Action Filmfest
Annaberg; Audience Prize Kurzfilmnacht Greifwald; 2. Audience Prize Übersee
Kurzfilmfestival; 3. Audience Prize Kunstgriff Rolle Heide; 3. Audience Prize
Shortfilmslam Hamburg
Bir yaz akşamının büyülü havasında, dört kişi biraz eğlence arayışında, biraz da
melankolilerini yenmek için karanlıkta dolaşırlar. Bazı anlarda yolları kesişir
ve birbirlerine yaklaşırken bazen de birbirlerinden uzaklaşırlar. Sonunda
frekansı tutturan bu dört kişi tek bir gece için de olsa kendilerini ‘bir’
hisseder.
KUZEY IŞIKLARI
Finlandiya Büyükelçiliği’nin katkılarıyla hazırlanan bu bölümde, İskandinav
sinemasının parlayan yıldızı Saara Cantell’in filmleri gösterilecek. Yönetmen
filmlerinin gösteriminde Ankara’da olacak ve seyircileriyle söyleşecek.
GÖKTEKİ YILDIZLAR STARS ABOVE
FİNLANDİYA-İZLANDA/FINLAND-ICELAND, 2012, 101’
Fince; İngilizce&Türkçe altyazılı/Finish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Saara Cantell
Oyuncular - Elin Petersdottir, Meri Nenonen, Irina Björklund
‘Gökteki Yıldızlar’ aynı aileden gelen farklı dönemlerde yaşamış üç kadının
hayat hikayesini anlatıyor. Üç hikayenin de geçtiği yer aynı: Yıllardır bu
aileye ait olan eski bir kır evi. Yaşları 30 ile 40 arasında değişen üç kadın da
hayatının dönüm noktasındadır. Saima, Tuulikki ve Salla 1920’de inşa edilen ve
ailenin yazlık olarak kullandığı bu eve sonbaharı geçirmek üzere gelirler.
Saima’nın hikayesi 1942’de, Tuulikki’nin hikayesi 1978’de ve Salla’nınki
günümüzde geçmektedir. Filmde hikayelerine yer verilen kadınların hayatları
renkli bir duvar kağıdının üzerindeki desenler gibi üst üste biniyor ve zaman
geçtikçe farklı yüzyıllara dağılan kaderleri bütün bir resmi oluşturuyor.
KALBİN TİK TAKLARI HEARTBEATS
Finlandya, 2009, 81’
Fince; İngilizce&Türkçe altyazılı/Finish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Saara Cantell
Oyuncular - Anneli Sauli, Jenni Banerjee, Sampo Sarkola
“Yaşım ilerledikçe seçim yapma meselesini daha çok kafama takmaya başladım.”
Hayatımızı ne ölçüde seçebiliyoruz? Yoksa yalnızca şartların esiri miyiz? En
önemlisi hayatımızın gideceği yönü ne zaman değiştirebiliriz? Sinema perdesinde
karakterlerin gelişimi çok hızlıdır ve hayatlarında büyük dönüm noktaları
yaşarlar. Ancak, gerçek yaşamda, karar verme anları her gün yaşadığımız
trajikomik rastlantılarla biz farkında olmadan gelir. İşte bu büyük-küçük anlar,
bu filmde yönetmenin yakalamaya çalıştıkları. “Hayat prova yapma şansımız
olmadan devam etmek zorunda olduğumuz zorlu bir yolculuktur. John Lennon’un da
dediği gibi ‘Hayat siz başka planlar yaparken başınıza gelenlerdir.’ Hayatla tek
başına mücadele etmek imkansız olmasa da çok zordur. Ama etrafımızda başka
insanlar varsa en azından umudumuzu koruyabiliriz.”
GÜZEL BİR KIŞ GÜNÜ A CLEAR WINTER’S DAY
Finlandya, 1997, 28’
Fince; İngilizce&Türkçe altyazılı/Finish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Saara Cantell
Yaşlı bir adam postaneyi ararken yolda kaybolur. Hangi köşeden dönse karşısına
aynı kafe çıkar. Kafenin sahibi, hayran olduğu kadının buzdan bir heykelini
yapmaktadır.
PARAMPARÇA TALE OF SHATTERS
Finlandya, 1995, 20’
Fince; Türkçe altyazılı/Finish; Turkish subtitled
Yönetmen - Saara Cantell
Oyuncular - Mikko Eronen, Peik Johansson, Minna Kokkonen
A sad and slightly surrealist comedy of love.
BÜYÜK YOLCULUK THE GREAT JOURNEY
Finlandya, 2006, 29’
Fince; İngilizce&Türkçe altyazılı/Finish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Saara Cantell
Oyuncular - Johanna af Schultén, Elin Petersdottir, Lilga Kovanko
Rosa ve Elena birlikte yurt dışına gitme hayalleri kurmaktadır. Ama yaşlı
annesini evde yalnız bırakmaya Rosa’nın gönlü razı olmaz. Hem Rosa hem annesi
gündelik hayatın sıkıcılığından kurtulmak ister. Rosa annesini hep hayal ettiği
seyahate çıkarması gerektiğini anlar. Elena’nın İtalya’daki bir gazeteden iş
teklifi aldığını öğrendikten sonra Rosa’nın bir karar vermesi gerekecek, ancak
bu, düşündüğünden daha zor olacaktır.
TEŞHİS THE DIAGNOSIS
Finlandya, 2002, 5’, Beta, Renkli
Yönetmen - Saara Cantell
Leena doktorun muayenehanesinde karışık duygular içinde test sonuçlarını
beklemektedir. Kendini dans ederken ve hastane önlüğüyle ameliyatı beklerken
hayal eder. Oysa bu deli yuvasında sadece sandalyede oturup teşhisi beklemekte,
bu arada da kendinin üç farklı halini gözlemlemeyi sürdürür.
PORTRE PORTRAIT
Finlandya, 2003, 5’
Yönetmen - Saara Cantell
30 yıllık bir evlilikten sonra bile aile albümünde yeni fotoğraflara yer vardır.
Bir fotoğraf stüdyosunda geçen film orta yaşlı bir çiftin fotoğraf çektirmek
için stüdyoya gelmesini konu alır. Çiftin gençlik yıllarına yapılmış büyülü bir
yolculuk...
EĞER… WHAT IF…
Finlandya, 2005, 8’
Yönetmen - Saara Cantell
Peki ya en depresif günde karşınıza yeni bir fırsat çıksaydı? Eija, ayna taşıyan
iki adam ve tamamen kaybolmadan Eija’yla göz göze gelen yaşlı bir kadın...
ALICE’İ BEKLERKEN WAITING FOR ALICE
Finlandya, 2005, 6’
Yönetmen - Saara Cantell
Camın diğer tarafında birileri boşu boşuna bekler. Bir kadın tanımlanmamış bir
mekanda sürekli kalkıp camdan dışarı bakar ve her bakışında dışarıda kimseyi
bulamamanın hayal kırıklığına uğrar. Ta ki kendini görene dek.
UZAK DİYARLAR
KUMLARIN FISILTISI WHISPERING SANDS
ENDONEZYA/INDONESIA, 2001, 106’
Endonezce; İngilizce&Türkçe altyazılı/Bahasa; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Nan Triveni Achnas
Oyuncular - Christine Hakim, Dian Sastrowardoyo, Slamet Rahardjo
BAZI ÖDÜLLERI/SELECTED AWARDS: Asya Pasifik Film Festivali En İyi Yönetmen, En
İyi Görüntü ve Ses/Best New Director, Cinematography and Sound, Asia Pacific
Film Festival, 2001; Oslo Film Festivali FIPRESCI Ödülü/Best Film FIPRESCI
Award, Oslo South Film Festival, 2002; Singapur Film Festivali En İyi Kadın
Oyuncu/Best Actress, Singapore International Film Festival, 2002
1960’lar… 15 yaşındaki Daya, annesi Berlian ile birlikte ıssız bir sahil
kasabasında yaşamaktadır. Annesi ahşap kulübelerinin önüne açtığı tezgahta jamu
(eski zamanlarda bitkilerden yapılan bir ilaç) ve yiyecek satar, bazen de orada
yaşayan Ibu Suri adlı ebeye doğum ve kürtajlarda yardımcı olur. Onları birkaç
yıl önce terk eden jamu satıcısı babası Agus’un dönmesini bekleyen Daya’yı
annesinin sürekli ilgisi bunaltmaktadır… Endonezya’nın az sayıdaki kadın
yönetmeninden biri olan Nan Triveni Achnas’ın ilk uzun filmi olan ‘Kumların
Fısıltısı’, ülkenin en ünlü oyuncularından Christine Hakim ve gençlerin idolü
Dian Sastrowardoyo’yu buluşturması ve uzak doğu sinemasının yetkin bir örneğini
sunması bakımından izlemeye değer.
ANNEMİN ÇİFTLİĞİ MY MOTHER’S FARM
LETONYA-NORVEÇ/LATVIA-NORWAY, 2008, 52’, Belgesel
İngilizce&Türkçe altyazılı/English&Turkish subtitled
Yönetmen - Ilze Burkovska Jacobsen
Ödüller - En İyi Norveç Belgeseli/Best Norwegian TV Documentary, 2010; Yılın
Kültür Ödülü/Annual Culture Prize Diena, 2010; Letonya Ulusal Film Ödülü En İyi
Belgesel/Latvian National Film Award Lielais Kristaps for Best Documentary,
2009; Varşova Belgesel Sanatı Birincilik Ödülü/Art of the Document, Warsaw, The
1st Prize of the Future of Media, 2009
Ilze Burkovska-Jacobsen bu filminde, annesinin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler
Birliği’nin dağılmasından sonra kurulan yeni topraklardaki hayatını anlatıyor.
Letonya’da yaşayan savaş sonrası nesil için ‘geçmişteki güzel günler’in hayali,
bağımsızlıklarını geri kazanma sürecinin önemli bir parçası olmuştur. Kırsal
bölgeyi ilk bağımsızlık günlerindeki haline döndürme hayali, çoğunluk tarafından
sadece naif ve gerçekleşemeyecek bir hayal olarak görülmeye ancak şimdilerde
başladı. Ulusun tarihsel gelişimini yönetmenin annesinin kaderine koşut bir
biçimde anlatan altı bölüm siyasi düzenin günlük hayattaki etkilerini incelemek
için kullanılıyor. Şu an kırsal kesimden ayrılıyor olmasına rağmen yaşamını
sürdürme süreci filmde, geçmişin anılarını canlandıran bir görsel uyarıcı görevi
görüyor.
SİYAH ŞEMSİYE BLACK UMBRELLA
ENDONEZYA/INDONESIA, 2011, 30’, Belgesel, Renkli
Endonezce; İngilizce&Türkçe altyazılı/Bahasa; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Chairun Nissa
‘Siyah Şemsiye’, adalet için mücadele eden ve Endonezya’daki insan hakları
ihlali davalarına karşı yürütülen bir dizi kampanyaya emek veren iki kadının
hikayesini anlatıyor. Neneng, aslen köylülere ait olan fakat askeriye tarafından
zapt edilen bin hektarlık bir alanda yaşayan Rumpin Köyü sakinlerindendir.
Sumarsih’se 1998’deki tarihi reform hareketi olarak da bilinen büyük öğrenci
gösterileri sırasında diğer yaralı öğrencilere yardım ederken yanlışlıkla
öldürülen oğlu için adalet arayışındadır.
ÜÇ KUŞAK
PRENSESİM MY LITTLE PRINCESS
Fransa, 2011, 105’
Fransızca; Türkçe altyazılı/French; Turkish subtitled
Yönetmen - Eva Ionesco
Oyuncular - Isabelle Huppert, Anamaria Vartolomei, Denis Lavant
10 yaşındaki Violetta büyükannesiyle birlikte küçük bir evde yaşamaktadır.
Annesi Hannah ünlü bir ressam olan arkadaşı Ernst’in yardımlarıyla geçimini
sağlayan ve ne yapacağı belli olmayan bir fotoğrafçıdır. Bir gün Hannah
Violetta’yı poz vermeye zorlar. Fotoğraflar 1970’lerin Paris’inde kısa sürede
büyük bir heyecan yaratır ve böylece Violetta da oyunun bir parçası olur.
Kışkırtıcı yeni bir yıldız olarak yükselişi ve can sıkıcı çocukluğu arasında
sıkışıp kalan Viloetta’nın peri masalı, yerini acılara bırakır. 1970’lere ve
sanatsal yaratıcılığın sınırlarına ayna tutan bir film olan ‘Prensesim’, anne
sevgisi arayan bir kız çocuk ile ondan bir arzu nesnesi yaratan annesinin
şaşırtıcı öyküsü… Eva Ionesco’nun kendi çocukluğundan izler taşıyan bu gerçek
öyküde, yönetmen annesi Irina ile ilişkisinden yola çıkıyor. 70li yıllarda
Ionesco’nun annesi, Paris’in sanat çevrelerini kızının çıplak fotoğraflarıyla
sarsmıştı.
KUŞ YEMİ BREAD FOR BIRD
Rusya, 2010, 30’
Rusça; İngilizce&Türkçe altyazılı/Russian; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Aleksandra Strelyanaya
Oyuncular - Carice van Houten, Liam Cunnigham, Rutger Hauer
Ödüller - Tribeca Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu/Tribeca Film Festival Best
Actress, 2011; Hollanda Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Kurgu, En İyi
Film/Netherlands Film Festival Best Actress, Best Film, Best Editing, 2011
Genç bir kadın Rusya’nın taşrasında yol alırken karşısına bir köy evi çıkar.
Orada karşılaştığı yaşlı kadın, bu genç yabancıya acı dolu anılarını anlatır.
Kadın yaşlanmıştır, gözleri artık görmüyordur; sahip olduğu tek şey anılardır.
İlk aşkı Borya’ya duyduğu saf duygular, saman kokusu, partiler, düğünü... Fakat
tüm bunlara rağmen çektiği acılar: Stalin rejimi altında geçen sekiz yıllık
hapis hayatı sonrasında Sibirya’ya sürgün edilişi. Hala aklında kalan ve içinde
hikayelerin, eski fotoğrafların ve şarkıların olduğu renkli bir hayat... Bu, bir
neslin sona erdiği anlamına mı geliyor? Film, deneyimleri birbirinden tamamıyla
farklı olan nesiller arasındaki diyaloğa önemli ölçüde tanıklık ediyor. Kurgu ve
dışavurumcu müziği cesur bir şekilde kullanan ve kültürel ilişkiler ve
geleneklerle yoğrulan bu belgesel, bu unutulmuş topraklardan gönderilen eşsiz
bir kartpostal niteliğinde.
ORADA OL BE THERE
İSPANYA/SPAIN, 2010, 14’
İspanyolca; Türkçe altyazılı/Spanish; Turkish subtitled
Yönetmen - Silvia Gonzales Laa
Oyuncular - Anna Casas, Alicia Gonzales Laa, Ferran Rane
Noa’nın doğum gününde annesi Sophia hastanededir. Sophia önceki sene de kızının
doğum gününü kaçırdığından, gücünü toplamak ve kızının güvenini tekrar kazanmak
için eve gitmek zorundadır. Noa duymak istemediği hikayeleri dinlemek zorunda
kalır.
ZİYARET SAATİ VISITING HOURS
İSRAİL/ISRAEL, 2005, 34’
İbranice; İngilizce&Türkçe altyazılı/Hebrew; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Maya Dreifuss
Oyuncular - Tali Sharon, Fira Kanter, Hana River
Büyükannesinin hastaneye yatırılması üzerine Hindistan’daki yolculuğunu yarıda
kesmek zorunda kalan Michal, refakat ederken bol bol vakit geçirdiği iç
hastalıkları bölümünde gerçeklerle yüzleşir. Anneannesi artık eski anneannesi
değildir; fakat annesi her zamanki annesidir. Anne, kız ve anneanne arasındaki
ilişkileri anlatan naif bir film.
SAHNEDE ÜÇÜMÜZ THE BIG SCENE
İSVEÇ/SWEDEN, 2011, 32’
İsveççe; İngilizce&Türkçe altyazılı/Swedish; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Tova Mozard
Tova Mozard bir zamanlar Ingmar Bergman’ın idaresini üstlendiği Stockholm
Kraliyet Tiyatrosu’ndaki ana sahneye kendisini, annesini ve anneannesini koyar.
Bu üç kuşağa eşlik eden bir kadın terapist vardır. Terapi amacıyla başlayan
seansta tartışma istemeden de olsa anne-kız arasında nesilden nesile aktarılan
konulara gelir. Filmde oyunculukların nerede başlayıp nerede bittiğini söylemek
zor; anne, anneanne ve torun, rolleriyle her ne kadar Bergman’a yakışır bir
psikolojik dram portresi çizseler de hikaye oyuncuların kendi aile
trajedilerindeki detaylarla bire bir örtüşür. Ayrı sandalyelerin üzerine adeta
çakılı kalan anne, anneanne ve torun, adeta bir çocuğun aşırı sevgiyle
yıprattığı, Viktorya dönemine ait oyuncak bebek koleksiyonunu andırıyor.
PEMBESİZ MAVİSİZ
AYNALARLA YÜZLEŞMEK FACING MIRRORS
İran, 2011, 102’
Farsça; Türkçe altyazılı/Farsi; Turkish subtitled
Yönetmen - Negar Azarbayjani
Oyuncular - Shayeste Irani, Ghazal Shakeri
Negar Azarbayjani’nin ilk uzun metraj filmi olan ‘Aynalarla Yüzleşmek’, sosyal
sınıfları ve inançları birbirinden farklı iki kadın kutbunu seyirciyle
buluşturuyor. Bunlardan biri hayat şartlarının onu ailesini geçindirmeye
zorladığı geleneksel bir kadın; diğeri ise evden kaçan henüz ameliyat olmamış
zengin bir transeksüel. Cafer Panahi’nin ‘Offside’ filminde izlediğimiz
Sheyesteh Irani’nin başrollerden birini üstlendiği filmin araba sahneleri Abbas
Kiarostami’nin ‘Ten’ filmini anımsatsa da onun kadar minimalist değil.
AŞK HAKKINDA HER ŞEY ALL ABOUT LOVE
HONG KONG/HONG KONG, 2010, 118’
Kantonca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Cantonese; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Ann Hui
Oyuncular - Sandra Ng, Vivian Chow, Eddie Cheug, William Chan, Joey Meng
Otoriter, ‘butch’ avukat Macy ve üst düzey bir sanat simsarı kılığında bankada
bilinmeyen bir iş yapan Anita eski sevgililerdir. Bir doğum öncesi rehberlik
seansında karşılaşan ikili, ilişkilerine kaldıkları yerden devam ederler,
halbuki ikisi de tek gecelik bir ilişkiden hamile kalmıştır. Macy ve Anita
ilişkileri ve hayatları hakkında kafa yormaya başlarlar; Macy’nin bağlanma
korkusu vardır. Bu sırada mercimeği fırına vermiş olan iki ‘baba’nın yanı sıra
Macy’nin arkadaşları olan biten hakkında söz sahibi olmak ister.
JAN AÇILIYOR JAN’S COMING OUT
İngiltere, 2011, 75’, Belgesel
İngilizce; Türkçe altyazılı/English; Turkish subtitled
Yönetmen - Carolyn Reid
Oyuncular - Meredith Baxter, Jill Bennett, Jen Brister, Jazz Brown
‘Jan Açılıyor’ olumlu izlenim yaratan lezbiyen rol modelleri izleyiciyle
buluşturmayı amaçlayan bir belgesel. Eşcinsel kadınlar tarafından eşcinsel
kadınlar hakkında ve eşcinsel kadınlar için yapılmış olan film, daha geniş bir
izleyici kitlesine ulaşmayı, olumsuz tiplemeleri geri plana atmayı ve
çeşitliliği artırmayı amaçlıyor. ‘Jan Açılıyor’ bir yandan günümüz lezbiyen
hayatını görünür kılarken bir yandan da yüksek sesle, gururla, eğlenerek ve
olumlu bir şekilde açılmanın altını çiziyor.
SAKALLI ADAM BEARDED MAN
Almanya, 2010, 11’
Almanca; Türkçe altyazılı/Deutsch; Turkish subtitled
Yönetmen - Maria Pavlidou
Oyuncular - Demet Fey, Ferhat Keskin, Zeynep Çomak, Ghislaine Soissong
ÖDÜLLERI/AWARDS:
Hamburg Gey Lezbiyen Film Festivali Seyirci Ödülü/Gay Lesbian Film Festival
Hamburg Audience Award, 2011
Uluslararası Kuir Kısa Film Festivali En İyi Alman Kuir Filmi/XPOSED
International Queer Short Film Festival Berlin, Lolly Award for Best German
Queer Short Film, 2011
Hannover Kuir Film Festivali Seyirci Ödülü-Üçüncülük/Queer Film Festival
Hannover, Third Place Audience Award Goldene Perle, 2011
“Bu benim, baba!”
Babanız sizi anlar mıydı?
Meral daha küçük bir çocukken büyükannesi onu sık sık tembihlerdi: “Meral, bir
gün evlenirsen, kocanın muhakkak sakalı olsun. Sakalsız adam erkek adam
değildir.” Artık yaşlı ve hasta büyükannesine bakmak için Meral ailesiyle,
dolayısıyla babası Hilmi’yle yaşar. Babası da haliyle Meral’in hala evlenmemiş
olmasından memnundur. Meral hiçbir zaman evlenmeyeceğini, hele de bir erkekle
evlenmeyeceğini ailesine nasıl söyleyeceğini bilemez ve gerçeği söylemekten
kaçmayı huzur içinde yaşamanın anahtarı olarak kullanır. Fakat içi onu kemirmeye
devam edecektir. Ta ki bir gün cesaretini toplayana kadar.
İsveçli yönetmen Lasse Persson, kendi deyişiyle ‘alter egosu’ Lisa Tulin
kimliğiyle festival seyircisinin karşısına çıkıyor. Canlandırma sinemasının en
dikkate değer yönetmenlerinden Lasse/Lisa, ‘tranimation’ diye adlandırdığı dört
filmiyle Ankara’ya geliyor ve seyircisiyle atölye çalışmasında buluşuyor.
BAL KAYMAK HONEY BUNNY
İSVEÇ/SWEDEN, 5’
Çok acıkan uzun burunlu küçük adam bir lokantaya girip bal kaymak sipariş eder.
Garson bunun ne olduğunu anlamasa da adama yardımcı olmaya çalışır.
BİKİNİ BIKINI
İSVEÇ/SWEDEN, 7’
Bikini, açılmaktan, yani kabinin dışına taraf açılmaktan korkan gencin
hikayesini anlatan bir müzikal canlandırma. Sene 1960. Mekan, bir çift mutlu
ikizin dik memeli kız arkadaşıyla sabah yüzmesine geldikleri sahil.
VE KRALLIĞIN YARISI AND HALF THE KINGDOM
İSVEÇ/SWEDEN, 5’
Bir masal diyarında üç mutlu arı, üç güzel çiçekle oynaşmaktadır. Müşkülpesent
bir kurbağanın devreye girmesiyle garip şeyler olmaya başlar.
EL ELE HAND IN HAND
İSVEÇ/SWEDEN, 4’
Farklı ten rengine sahip dört endamlı kadın, yerden yüksek mi yüksek bir gergin
ipte dans edecektir; fakat önyargıları onları kız kardeşlik içinde yürümekten
alıkoyar. Tatsız sonuçlara katlanmak zorundadırlar.
BARIŞ ADLI ÇOCUK
ÖDÜL THE PRIZE
MEKSİKA-FRANSA-POLONYA-ALMANYA/MEXICO-FRANCE-POLAND-GERMANY, 2011, 99’
İspanyolca; İngilizcetyazılı/Spanish; Turkish subtitled
Yönetmen - Paula Markovitch
Oyuncular - Paula Gallinelli Hertzog, Viviana Suraniti, Laura Agorreca
BAZI ÖDÜLLERİ/SELECTED AWARDS: Berlin Film Festivali Gümüş Ayı-Seçkin Başarı
Ödülü, Yapım Tasarımı Ödülü/Berlin Film Festival Silver Bear for Outstanding
Artistic Achievement, Silver Bear for Production Design, 2011; Kudüs Film
Festivali En İyi Film/Jerusalem IFF Best Film; Erivan Film Festivali Jüri
Ödülü/Yerevan FF Jury Prize, Academy Prize; Sao Paulo Film Festivali
Eleştirmenler Ödülü/Sao Paulo FF Critic Prize; Lima Film Festivali En İyi
Film/Lima IFF Best Film; Nuremberg Film Festivali En İyi Film/Nuremberg FF Best
Film
Yedi yaşındayım. Okula gidiyorum. Okuldaki çocuklara gerçek kimliğimden
bahsetmemeliyim. Bana dediler ki ailenin hayatı sana bağlı, çeneni sıkı tut!
Yalan söylememi istediler. Söyledim. Onları da yalanlarıma inandırdım.
Otobiyografik bir öykü anlatan Paula Markovitch çocukluğundan aklında kalan ve
sık sık rüyalarına giren kareleri filmine taşımış. Çocukluğu, 1973-86 yılları
arasındaki son askeri diktatörlük dönemine denk gelen Arjantinli yönetmen
baskıcı rejimlerin toplumun geniş bir kesiminin desteğini almaksızın mümkün
olamayacağını söylüyor: “Arjantin halkının büyük bölümü askeri
diktayı doğrudan destekledi.” Askeri diktatörlük dönemlerine tanıklık etmiş
çocukların bu travmayı hayatları boyu taşıyacaklarını tahmin etmek zor değil.
Markovitch de o yılları unutmak ve unutturmak istemiyor. Kolay olmasa da.
DÖNÜŞ RETURN
ABD, 2011, 87’
İngilizce; Türkçe altyazılı/English; Turkish subtitled
Yönetmen - Liza Johnson
Oyuncular - Linda Cardellini, Michael Shannon, John Slattery
Askeri görev süresi sona eren Kelli, eskiden beri bilip tanıdığı Rust Belt’teki
eski hayatına kavuşmak için can atar. Çıplak ayağının halıya değmesi, bebeğinin
saçlarının kokusu gibi gündelik yaşamın hissettirdiği duyguları yaşamaya
hazırdır. Fakat yavaş yavaş, dünyası ona yabancılaşmaya başlar. Arkadaşları onu
sevmektedir; ama önemsiz şeylere meşguldürler. Çocukları, onun verebildiğinden
çok daha yoğun bir ilgiye ihtiyaç duyar ve çok fazla uğraşmasına rağmen kocası
Mike, onu bir türlü anlayamamaktadır. Kelli’nin hayatındaki bu değişim,
dünyasına yayılmaya başladıkça Kelli de dünyaya yabancılaşma riskiyle karşı
karşıya kalır. Elindeki sorunlarla baş başa kalan Kelli yeni bir yol, bir çıkış
noktası bulmak için çabalamak zorundadır.
BÜYÜKANNELER GRANDMOTHERS
İngiltere, 2011, 9’, canlandırma/animation
İspanyolca&İngilizce; İngilizce&Türkçe altyazılı/Spanish&English;
English&Turkish subtitled
Yönetmen - Afarin Eghbal
Oyuncular - Arta Vazquez, Buscarita Roa, Berta Schubaroff
Buenos Aires’te ufak bir dairede yaşayan yaşlı kadın, torununun doğmasıyla
birlikte anneanne olmanın getireceği mutlulukları sabırsızlıkla beklemektedir.
Ancak dehşetengiz koşullar onu 30 yıl beklemek durumunda bırakır. Gerçek hayat
tanıklıklarına yer veren bu animasyon belgesel bellek, içe atma ve kayıp
konularına eğiliyor.
AH MİNE’L AŞK!
HÜR FREE HANDS
Fransa, 2010, 100'
Fransızca; Türkçe altyazılı/French; Turkish subtitled
YÖNETMEN/ DIRECTOR: Brigitte Sy
Oyuncular - Ronit Elkabetz, Carlo Brandt, Noemie Lvovsky, Camille Figuereo
Geçmişte bir hapishanede çalışmış olan sinemacı Barbara Vidal, son filminde
hapishane koşullarını en çıplak haliyle gösterebilmek için mahkumlarla yaptığı
röportajlara yer verir. Filmin oyuncuları da o hapishanede cezasını çekmekte
olan hükümlülerdir… Filmin başrol oyuncusu Ronit Elkabetz aynı zamanda bir
yönetmen. Elkabetz 2005 yılında Uçan Süpürge Uluslar arası Kadın Filmleri
Festivali’nde ‘To Take A Wife’ adlı filmiyle FIPRESCI Ödülü’nü almıştı.
DENİZ FENERİ SOUTH SOLITARY
Avustralya, 2010, 121’
İngilizce; Türkçe altyazılı/English; Turkish subtitled
Yönetmen - Shirley Barrett
Oyuncular - Miranda Otto, Marton Csokas, Essie Davis, Rohan Nichol, Barry Otto
Ödüller - Avustralya Film Eleştirmenleri Birliği En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
Ödülü/Film Critics Circle of Australia Best Supporting Actress, 2011
1927'de, bir deniz fenerinin bulunduğu South Solitary adlı küçük adaya tayin
olan fener bekçisi Wadsworth, kendisiyle birlikte yeğeni Meredith’i ve sevimli
bir kuzuyu da adaya getirir. Önceki bekçi intihar edince fener dengesiz bir
alkol bağımlısı olan bekçi yardımcısı Fleet'e kalmıştır. Denizciler için hayati
önemi olan fenerin deneyimli bir bekçiye ihtiyacı vardır. Fener bekçisinin 35
yaşındaki saf ve iyi niyetli yeğeni Meredith günlerini geçmişini sorgulayarak ve
hayatının anlamını arayarak geçirmektedir. Psikolojik sorunlarıyla fazlasıyla
meşgul olan Fleet'in ise zaman içinde hiç de göründüğü gibi biri olmadığı
anlaşılacaktır.
WOMEN MAKE MOVIES Seçkisi
Kadınların sinemadaki üretimlerinin tüm dünyaya yayılmasını sağlayan en geniş
dağıtım ağı Women Make Movies (WMM) 40 yaşında! WMM bu yıl da Uçan Süpürge için
dört dörtlük bir seçki hazırladı. Seçkinin sürprizi ise, sinemaya dair
bildiğimiz her şeyi ters yüz eden Vietnamlı yönetmen Trinh Minh-ha.
DÖRDÜNCÜ BOYUT THE FOURTH DIMENSION
ABD, 2001, 87’, Belgesel
Yönetmen - Trinh Minh-ha
‘Dördüncü Boyut’ Trinh T. Minh-ha’nın ilk uzun metrajlı dijital videosu. Film
zaman, seyahat ve tören üzerinde bir tür yolculuk, zekice tasarlanmış derin bir
düşünüş. Dijital videoya giriş yaptığı bu filmde yönetmen, geçmiş ve gelecek
arasında bağ kurmada ritüellerin rolünü parçalara ayırıyor.
GECE DERSLERİ NIGHT PASSAGE
ABD, 2004, 98’, Belgesel
Yönetmen - Trinh Minh-ha
‘Gece Dersleri’ arkadaşlık ve ölüm üzerine bir film. Genç bir kadının en yakın
arkadaşı ve küçük bir oğlanla pek çok arada kalmış gerçekliğin dünyasına yaptığı
ruhsal yolculuğu odağına alan film aynı zamanda uzunca süren bir akşam treninde
meydana gelen ‘diriltilmiş hayaller’ dünyasına kahramanların giriş ve
çıkışlarını da anlatır. Yönetmen iki boyutlu mekanda gerçekleşen her
karşılaşmayı eşsiz bir ustalıkla ve yaratıcılıkla betimliyor. Tıpkı bir trenin
camından göründüğü gibi...
SOYADI VİET ADI NAM SURNAME VIET GIVEN NAME NAM
ABD, 1989, 108’, Belgesel
Yönetmen - Trinh Minh-ha
Oyuncular - Khien Lai, Ngo Kim Nhuy, Tran Thi Bich Yen, Tran Thi Hien
ÖDÜLLERİ-AWARDS: Mumbai Film Festivali Merit Ödülü/Merit Award, Bombay
International Film Festival; Modern Sanat Müzesi Sanat Ödülü/Film as Art Award,
SF Museum of Modern Art; Amerikan Film ve Video Festivali Mavi Kurdele
Ödülü/Blue Ribbon Award, American Film and Video Festival
Yönetmenin hayat hikayesini konu alan belgesel, Vietnamlı kadınların geçmişteki
ve bugünkü rolünü inceliyor. Dansın, basılı metinlerin, halk şiirinin, kuzey ve
güney Vietnam ve Amerika’daki Vietnamlı kadınların sözlerinin ve deneyimlerinin
kullanıldığı film, kadınların sesleriyle bildiğimiz anlamdaki kültürlere karşı
geliyor. Film, savaştan bu yana yaşanan hayatı ve geleneksel toplumu eleştirerek
çevirinin zorluğunu, sürgün ve yerinden edilme konularını ele alıyor.
BİR AŞK HİKAYESİ A TALE OF LOVE
ABD/ USA, 1995, 108’, Belgesel
Yönetmen - Trinh T. Minh-ha, Jean-Paul Bourdier
Oyuncular - Mai Huynh, Juliette Chen, Dominic Overstreet, Mai Le Hob
‘Bir Aşk Hikayesi’ serbest zamanlı bir yazar olan Vietnamlı göçmen Kieu’nun
hikayesini anlatır. Hikaye, Kieu’nun yeni hayatının, geride bıraktığı ailesinin
ve kendi tutkularının çatışmalarını konu alıyor. Voyorizm (röntgencilik) aşk
anlatılarına hep konu olmuştur ve bu filmde de voyorizm, filmin anlatısını
oluşturur. ‘Bir Aşk Hikayesi’, aşk hikayelerinin kurgusunu ve tüketim sürecini
ortaya çıkararak geleneksel anlatı kurallarını marjinalleştirir ve böylece
gerçekliğin, hafızanın ve rüyanın sürekli bir diğerine geçtiği doğal durumundan
çıkarılmış bir oyunculuk alanı yaratır.
EKRAN KARDEŞLİĞİ: SİNEMADA AFRİKALI KADINLAR SISTERS OF THE SCREEN: AFRICAN
WOMEN IN THE CINEMA
ABD, 2002, 73’, Belgesel
Yönetmen - Beti Ellerson
Afrika ve diyasporanın kadın yönetmenlerinin sinemaya yaptığı muhteşem
katkıların izinden giden Beti Ellerson, sinemaya adımını Safi Faye, Sarah
Maldoror, Anne Mungai, Fanta Régina Nacro ve Ngozi Onwurah gibi tanınmış kadın
yönetmenlerle yaptığı röportajları bu kadınların en bilinen eserlerinden
görüntülerle birleştirerek atıyor. Yönetmen aynı zamanda kültürel özgünlük
meselesine diyaspora kadınlarının sadece Afrikalı kadınlara yönelik olan
toplantıyı terk etmelerinin istendiği 1991 Ouagadougou Pan-Afrika Film ve
Televizyon Festivali FESPACO’ya yaptığı ziyaretle yeniden gündeme getiriyor.
Film değerli bir antoloji olmanın yanı sıra Afrika sinemasının öncülerine ve
yeni yeteneklerine takdirini de sunuyor.
FİLMLERİ YAPAN KADINLAR WOMEN WHO MADE THE MOVIES
ABD, 1992, 55’, Belgesel
Yönetmen - Gwendolyn Foster, Wheeler Dixon
‘Filmleri Yapan Kadınlar’ Alice Guy Blaché, Ruth Ann Baldwin, Ida Lupino, Leni
Riefenstahl, Dorothy Davenport Reid, Lois Weber, Kathlyn Williams, Cleo Madison
gibi öncü kadın yönetmenlerin sinema kariyeri ve filmlerinin izini sürüyor.
Eserleriyle sinema tarihine adını yazdırmış bu kadınların filmlerinden
görüntülerle bu film unutulmaz kadınların çalışmalarına hayat veriyor. Sinema
tarihine ilgi duyanlar için kaçırılmayacak bir fırsat.
YEDİ KADIN YEDİ GÜNAH SEVEN WOMEN SEVEN SINS
ABD, 1988, 101’, Belgesel
Yönetmen - Chantal Akerman, Maxi Cohen, Valie Export, Laurence Gavron, Bette
Gordon, Ulrike Ottinger, Helke Sander
Oyuncular - Michael Dick, Evelyne Didi, Irm Hermann, Gabi Herz, Rosemary
Hochschild, Alfred Neugebauer, Dephine Seyrig, Roberta Wallach, Susanne Widl
Ödüller - Montreal Yeni Sinema Festivali En İyi Kısa Film/Montreal Festival du
Nouveau Cinema, Best Short film for ‘Anger’; Tokyo Video Festivali Özel
Ödül/Tokyo Video Festival Award of Special Distinction for ‘Anger’
Dünyanın en tanınmış yedi yönetmeni bu seçkide kendi günahlarını yaratıyor.
Henke Sander yedi ölümcül günahtan ‘oburluğu’ alt üst eder ve isteksiz Adem’in
eline zorla elma veren bir Havva resmi çizer. Bette Gordon ‘açgözlülüğü’ lüks
bir otelin tuvaletinde piyango bileti için kavga eden iki kadında bulur.
Yabancılar Maxi Cohen’in gazeteye verdiği ilana cevaben ‘öfke’ içinde arar.
Ödüllü yönetmen Chantal Akerman filmini bitirmek için ‘tembellik’ ile mücadele
ederken Valie Export ‘şehvete’ soyunur. Laurence Gavron’la ‘kıskançlık’ cinayete
dönüşür; Ulrike Ottinger ise ‘kibir’ günahından bir kolaj yapar. Kadın
sinemasıyla yeni tanışanlar için harika bir başlangıç olan ‘Yedi Kadın Yedi
Günah’, bu yedi yönetmenin çalışmalarına aşina olanlar içinse yenilikçi bir
bakış sunuyor.
TUTKUYU FİLME ALMAK FILMING DESIRE: A JOURNEY THROUGH WOMEN'S FILM
Fransa, 2000, 60’, Belgesel, Renkli
Yönetmen - Marie Mandy
Kadın yönetmenler kadınların aşk, tutku, cinsellik üzerine ne tür düşüncelere
sahip olduğunu düşünüyor, bunları beyazperdeye nasıl taşıyor? Onların yaptığı
filmler, kadın bedenini bir tüketim aracı olarak kullanan hâlihazırdaki
filmlerden nasıl farklılık gösterir? Jane Campion, Sally Potter, Agnes Varda,
Catherine Breillat, Doris Dörrie, Moufida Tlatli ve Deepa Mehta gibi bugün
ürettiğini gördüğümüz önemli kadın yönetmenler, bu farklılığı tartışıyor.
Çalışmalarını örnek göstererek ve kadın bakış açısını somutlaştırarak feminist
bir sinema dili oluşturmanın ve kadın tutkusunun yeni imgeler aracılığıyla ifade
edilmesinin mümkün olabileceğini savunuyor.
KADIN GAZETECİYE İŞ YOK NO JOB FOR A WOMAN: THE WOMEN WHO FOUGHT TO REPORT WWII
ABD, 2011, 61’, Belgesel
Yönetmen - Michele Midori Fillion
‘Kadın Gazeteciye İş Yok’ 2. Dünya Savaşı’nda görev yapan kadın muhabirleri,
mesleklerini nasıl gördüklerini, görevlerini ve tanıklık ettikleri olayları konu
alıyor. Film, kadın muhabirlerin hikayelerini, ajans muhabiri Ruth Cowan,
magazin muhabiri Martha Gellhorn ve savaş fotoğrafçısı Dickey Chapelle’nin
hayatları üzerinden anlatıyor.
OLAY YERİ: AİLE
LAL GECE NIGHT OF SILENCE
Türkiye, 2012, 97’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı/Turkish; English subtitled
Yönetmen - Reis Çelik
Oyuncular - İlyas Salman, Dilan Aksüt, Mayşeker Yücel, Sabri Tutal, Sercan
Demirkaya, Ahmet Aydın
Ödüller - Berlinale Kristal Ayı Ödülü, 2012; Türkiye-Almanya Film Festivali
Nürnberg En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu Ödülleri, 2012;
38. Uluslararası Würzburg Film Festivali En İyi Film Ödülü, 2012
Gerçek bir öyküden yola çıkarak çocuk gelinlerin yaşadıklarını anlatan yönetmen
Reis Çelik, belgesel sinemadan getirdiği görsel üslubunu bu kurmaca filminde
pekiştiriyor. Yönetmen ‘bir dünya gerçeği’ dediği çocuk gelinler sorununu aşmak
için ciddi bir mücadelenin şart olduğunu söylüyor. 25 yıl sonra ilk kez bu
filmde başrolde görülen İlyas Salman ise “Binlerce yıl kadına saygısızlık
etmişiz. Utancımdam ağladım. Kellemizi köyde bırakıp kalıbımızı kente
getirmişiz” diyor. Çekimleri Ardahan’da yapılan ‘Lal Gece’, 60 yaşında bir
adamla evlendirilen 14 yaşında bir kız çocuğun öyküsü. Film, özellikle gerdek
gecesi sahneleriyle toplumu ve namus algısını tartışmaya açıyor.
EVCİLİK PLAYING HOUSE
Türkiye, 2012, 56’, Belgesel
Türkçe; İngilizce altyazılı/Turkish; English subtitled
Yönetmen - Bingöl Elmas
Şizofren babasıyla yaşarken ekonomik sıkıntı ve huzursuzluğa dayanamayıp evden
kaçan 12 yaşında bir kız çocuk… Arkadaşıyla birlikte alışveriş yaparken
ailesinden birilerine yakalanıp korkusundan kaçan ve daha sonra evlendirilen kız
çocuk… Çocukluğundan itibaren ‘Almancı’ olmak umuduyla yetiştirilen, alternatif
bir yaşam sunulmayan kız çocuk… 14 yaşındayken, eşini kaybettiği için
çocuklarına bakıcı arayan 40 yaşında bir erkeğe satılan çocuk… Onların ortak
noktası, çocuk gelin olmaları; yani acıları, korkuları, mutsuzlukları,
ertelenmiş hayalleri, kaybedilmiş çocuklukları…
LİMONLU KAHVE COFFEE WITH LEMON JUICE
Türkiye, 63’, Belgesel, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı/Turkish; English subtitled
Yönetmen - Medet Dilek
Seks işçiliği yapmaya mecbur bırakılmış beş kadının filmde anlattığı öyküler,
silah ticareti ve uyuşturucudan sonra üçüncü büyük örgütlü suçun, insan
ticaretinin, bir biçimi olan seks köleliğini deşifre ediyor. Sosyalizme Saygı
üçlemesinin son filmi olan Limonlu Kahve, adını seks işçilerinin aylık rutin
kanamalarını durdurmak için yaptıkları kahve ve limon suyu karışımından alıyor.
Yönetmen, üçlemenin bir saygı duruşu olduğunu söylüyor: ‘Notasyon’ ile siyasi
mahkumlara, ‘Guan-Di’nin Düğünü’ ile Kürt konusunun çözülmesini isteyenlere,
kapitalizm ve erkek egemen sistemin el ele vererek kadınların yaşamını nasıl
cehenneme çevirdiğini gösteren ‘Limonlu Kahve’ ile de kadınlara.
YUVA HOME
Türkiye, 2012, 52’, Belgesel
Türkçe; İngilizce altyazılı/Turkish; English subtitled
Yönetmen - Ebubekir Çetinkaya
Oyuncular - Berkan Ataoğlu, Canan Coşkun, Ebrar Aydın, Emre Çınar
Ebubekir Çetinkaya bir dergide okuduğu haber üzerine aile içi taciz ve tecavüz
hakkında bilgi toplamaya başladı. Türkiye’de ensest ve pedofili konusunda hizmet
veren kurumlar olmadığından yurtdışındakilerle görüştü. Psikologlara danıştı,
hukuki boyutu araştırdı. Uzun süren çalışmaların sonucunda Çetinkaya’nın
belgeseli artık hazırdı: ‘Yuva’.
En güvenli, huzurlu yer olarak düşünülen ailede kapalı kapılar ardında yaşanan,
anlatılması hiç de kolay olmayan, bu yüzden saklanan taciz ve tecavüzle
yüzleşmek için Yuva’da anlatılan öykülere kulak vermek yeterli; beş yetişkin ile
6 yaşında bir çocuğun anlatımları gerçekleri su yüzüne çıkarıyor.
ÇOCUK GELİNLER CHILD BRIDES
Türkiye, 2011, 30’, Belgesel, Renkli
Yönetmen - Onat Esenman (Uçan Süpürge’nin Çocuk Gelinler projesi kapsamında)
Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği’nin 54 ilde yürüttüğü Çocuk
Gelinler projesinin bir ürünü olarak çekilen bu belgesel, çocuk yaşta
evlendirmelerin kadınların yaşamında sebep olduğu mutsuzlukları, fiziksel ve
ruhsal rahatsızlıkları ve bu yıkıcı geleneğin cinsiyet eşitliğine nasıl
muhalefet ettiğini anlatıyor. Çocuk gelinlere dikkat çekmek için ülke genelinde
yürütülen çalışmalar sırasında Uçan Süpürge ekibinin görüştüğü kanaat önderleri,
resmi kurum temsilcileri, yerel yöneticiler, ayrıca sosyal hizmet uzmanları,
sağlıkçılar, hukukçular, gazeteciler gibi farklı mesleklerden kişiler, ve
elbette çocuk yaşta evliliği deneyimlemiş kadın ve erkeklerin görüşleri bu
filmde bir araya geliyor. Bu film, çocuk gelinler hakkında Türkiye’de bu
kapsamda yapılmış ilk belgesel.
BİR BEBEĞİN YAŞAMI A DOLL'S LIFE
İngiltere, 2011, 6’
İngilizce; Türkçe altyazılı/English; Turkish subtitled
Yönetmen - Natalia Andreadis
Oyuncular - Rebecca Cogodi, Alexander Giles, Verity Marshall
Elinden düşürmediği oyuncak bebeğiyle mutlu ve yaramaz bir yaşam sürüyor gibi
görünen 7 yaşındaki Amanda, farkında olmadan bir oyunun içinde yer almıştır. Ne
var ki bu oyun sırasında hiç de masum olmayan bir şeylere maruz kalacaktır.
Filmin etkileyici finali, ‘prenses’ Amanda’nın trajedisini ortaya koyuyor.
NÖBET SHIFT
ESTONYA/ESTONIA, 2010, 15’
Estonyaca; İngilizce&Türkçe altyazılı/Estonian; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Anu Aun
Oyuncular - Mari Abel, Kateriina Lauk, Mait Malmsten, Aleksander Eelmaa
ÖDÜLLERİNDEN BAZILARI/SELECTED AWARDS:
Selanik Uluslararası Kısa Film Festivali Başarı Ödülü/Thessaloniki International
Short Film Festival Cinematic Achievement Award; Arnavutluk İlk Adım Film
Festivali En İyi Yönetmen/Albania First Step Film Festival Best Director Award;
Estonya Ulusal Kültür Vakfı En İyi İlk Film Ödülü/Estonian National Culture
Foundation Best Debut of the Cultural Year; 34.Norveç Kısa Film Festivali Onur
Ödülü, 10.Roma Bağımsız Filmleri Festivali En İyi Yabancı Film Ödülü
Güzel ve epey varlıklı bir kadın olan Miina girdiği bir mağazada hırsızlık
yaparken yakalanınca polis memuru Mare ona aşağılayıcı bir şekilde davranır.
Mare yanındaki diğer polisin Miina için üzülmesinden hiç hoşlanmaz. Bu yüzden
Miina’yı bir rakip olarak görüp ona bir ders vermeye niyetlenir. İki kadının
hayatlarını çok farklı görünse de aslında ortak bir noktaları da vardır: Her gün
yaşanan psikolojik şiddet.
AŞK DOLU BİR KIŞ WINTER OF LOVE
HOLLANDA/THE NETHERLANDS, 2010, 83’
Yönetmen - Gülşah Doğan
Ödüller - Yılın Çokkültürlü Televizyon Programı Ödülü, 2011/Prix Europa Iris
Multicultural Television Programme of the Year 2011 Tv Non-Fiction
Türkiye’nin bir Kürt köyünde kuzenlerin görücü usulüyle evlendirilmesini anlatan
bu film, bu evliliklerin gerçek aşka dönüşüp dönüşemeyeceğini sorguluyor.
Yönetmen Gülşah Doğan için amcası Cemal ve teyzesi Emine’nin yaşadığı, gerçek
aşkın ta kendisi. Hollanda’daki bakımevine her gün onu ziyarete gelen kocası
Cemal, Alzheimer olan Emine’nin dünyasını aydınlatıyor. Onların aşk hikayeleri
hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için film seyircisini Türkiye’ye de
getiriyor. Doğan ailesinin diğer bireyleriyle tanışıyor ve çoğunun görücü usulü
evlilik yapmış olduğunu öğreniyoruz. Bazılarının evliliği oldukça iyi yürürken
bazıları o kadar şanslı olamamış. Dolayısıyla “gerçek aşk nedir” sorusu
beliriyor akıllarda. Film ilerledikçe Cemal ile Emine’nin görünürde tozpembe
olan aşk hikayesinde çatlaklar ortaya çıkıyor ve filmin yönü beklenmedik biçimde
değişiyor. Aşkı ve anıların gücünü anlatan bir film.
EN GERÇEKLER: BELGESELLER
BEDENSİZ RUHLAR SOULS WITHOUT BODIES
Türkiye, 2011, 60’
Yönetmen - Sabite Kaya Ekinci
Oyuncular - Cersun Ekinci, Mustafa Ekinci
Film, seks işçisi olmaya zorlanarak genelevlere satılan, zorla ‘sermaye’ haline
getirilen kadınların bu sektörün elinden kurtulmak için verdikleri mücadeleyi
anlatıyor. ‘Oradan’ kurtulmak yetmiyor; sonrasında aileden dışlanma ve ekonomik
sıkıntılar hayatı daha da zorlaştırıyor. Türkiye’de yaklaşık 30 bin kadının
genelevlerde çalışmak üzere başvuru yaptığı tahmin ediliyor. Özel ev ve
işletmelerde ise 100 bin civarında kadın para karşılığı seks yapmak zorunda
kalıyor.
MÜMKÜNLER ALANI SPACE OF POSSIBLES
Türkiye, 2011, 9’
Yönetmen - Raquel Friera
Katalan sanatçı Raquel Friera’nın projesi Mümkünler Alanı bir ses enstalasyonu.
20 kadınla yapılan röportajlarla hazırlanan bu çalışma, adını Fransız sosyolog
Pierre Bourdieu’nun geliştirdiği bir kavramdan alıyor. Friera bir süre
İstanbul’da yaşamanın bir sonucu olarak kadınların toplumsal yaşama katılımının
düşük olduğunu, erkeklerin kamusal alanı domine ettiğini görüyor. İstanbul’da
farklı sosyo kültürel çevrelerden ve yaşlardan kadınlarla görüşüp onlardan
sokaktaki hayatlarını ve iş yaşamlarını betimlemelerini isteyen Friera, aldığı
yanıtlarla bir ses yerleştirmesi yapıyor.
TUZ SU UN WATER SALT FLOUR
ARJANTİN-TÜRKIYE/ARGENTINA-TURKEY, 2005-2011, 40’
Yönetmen - Özlem Sarıyıldız, Bettina Frese
Ödüller - Yılmaz Güney Onur Ödülü/Honorary Award, Yılmaz Güney Culture and Arts
F., 2012
Pikete: Bir grup insanın talepleri için yol kesmesi eylemine verilen ad. 90'lar
Arjantininin politik atmosferinde büyük kitlelerin eylem biçimi olarak ortaya
çıkan pikete; genelde işsizlerden oluşan Piketeros hareketi ile anılmaya
başlanır. Piketeros, anaakım medyada, yoğunlukla, maskeleri ve ellerindeki
sopalarıyla, şiddet yanlısı erkekler olarak temsil edilirler. ‘Tuz, Su, Un’; bu
baskın temsil içinde adı neredeyse hiç geçmeyen ve hareketin yüzde 70'ini
oluşturan kadınlara bir ziyarettir.
MUTFAKTA ÜÇ KARDEŞ THREE BROTHERS IN THEIR CUISINE
İsviçre, 2011, 73’
Yönetmen - Silvia Häselbarth Stolz
Oyuncular - Maria Martha Wicki, Markus Johann Wicki, Thomas Julius Wicki
İsviçre’nin bir köyünde muhteşem göl manzaralı Hirschen oteli üç nesildir Wicki
ailesi tarafından işletilmektedir. Tüm bu zaman boyunca bu mekan, müşteriler
için şahane yemeklerle kendilerini şımartabilecekleri bir yer olagelmiştir.
Otelin bugünkü işletmecileri Wicki kardeşlerse Markus ve Down sendromlu iki
erkek kardeşi Thomas ile Andreas’tır. Sertifikalı bir otel yöneticisi olan
Markus için kardeşlerinin ‘engelleri’, normallik dışında her şeye yer olan
hayatlarının bir parçasıdır. Wicki kardeşler için bir iş günü, hayatta
karşılaşılabilecek büyük veya küçük felaketlere karşı geliştirilmiş planlar ile
neşeliden komiğe ya da sıradan anlara kadar pek çok farklı şekilde geçebilir.
Fakat elbette her gün birbirini tutmayabilir ve işler planlandığı gibi
gitmeyebilir.
BU GÜNÜ UNUTACAĞIM I WILL FORGET THIS DAY
Rusya, 2011, 25’
Rusça; İngilizce&Türkçe altyazılı/Russian; English&Turkish subtitled
Yönetmen - Alina Rudnitskaya
Ödüller - Lizbon Bağımsız Filmler Festivali Uluslararası Af Örgütü
Ödülü/IndieLisboa World Pulse RTP Award, Amnesty International Award, Special
mention; Madrid Belgesel Film Festivali Jüri Ödülü/Documenta Madrid Second Prize
of the Jury; Avrupa Açılan Pencere Özel Ödülü/Special Prize at Window To Europe
(Viborg)
Unutabilirsin… Unutmak zorundasın!..
Unutmak imkansız…
SARI YAPRAK YELLOW LEAF
Türkiye, 2011, Belgesel, 60’
Yönetmen - Elif Özmenek Çarmıklı
Sarı Yaprak belgeseli, 11 Eylül saldırılarını ilk defa sadece Türklerin
gözünden, dilinden anlatıyor. Göçmenler ülkesi olarak bilinen Amerika’nın
‘öteki’ne yaklaşımını sorgulayan belgesel, kültürler arası fay hatlarının
kırılma noktalarına işaret ediyor. Olayların beşinci ve onuncu yılında yapılan
röportajlar, 11 Eylül’ün ardındaki 10 yılın Türkler açısından bilinmeyen
yönlerine işaret ediyor. Belgeselde Ahmet Ertegün, Mehmet Öz, Egemen Bağış ve
Faruk Loğoğlu gibi Amerika’daki Türk toplumunun önde gelen isimleri de yer
alıyor. Belgeselde aynı zamanda 11 Eylül terör saldırılarında ölen, Yozgat’ın
Sarı Yaprak köyünden Zühtü İbiş’in çarpıcı yaşam öyküsü de konu ediliyor.
KISA OLMAZSA OLMAZ
ADİL YA DA DEĞİL By Any Means Necessary
Türkiye, 2011, 8’
Yönetmen - Ceylan Özgün Özçelik
BİLDİĞİM TEK ŞEY HİÇBİR ŞEY BİLMEDİĞİMDİR All I Know is That I Know Nothing
İSPANYA/SPAIN, 2011, 14’
Yönetmen - Olatz Arroyo Abaroa
DERLER They Say
İSPANYA/SPAIN, 2011, 18’
Yönetmen - Alauda Ruiz de Azúa
JOSELYN Joselyn
İSPANYA/SPAIN, 2011, 19’
Yönetmen - Susan Béjar
MUHTEŞEM HALİL Khalil the Great
Fransa, 2011, 11’
Yönetmen - Jacqueline Passmore
GECENİN ÇOCUKLARI Children of the Night
Fransa, 2011, 26’
Yönetmen - Caroline Deruas
BEN VE OLMADIĞIM HER ŞEY Me & Everything I’m Not
İSRAİL/ISRAEL, 2011, 20’
Yönetmen - Maya Brinner
GÖÇ STANDARTLARI Migration Standards
AVUSTURYA/AUSTRIA, 2011, 5’
Yönetmen - Borjana Ventzislavova
MUHTEŞEM MWANSA Mwansa The Great
ZAMBİYA/ZAMBIA, 2011, 23’
Yönetmen - Rungano Nyoni
SENDEN SONRA After You
Almanya, 2011, 7’
Yönetmen - Eleni Katsoni
KELİMELER YETMEZ Without Words
İSPANYA/SPAIN, 2010, 12’
Yönetmen - Bel Armenteros
SÜT Milk
Türkiye, 2011, 7’
Yönetmen - Ayşegül Şahinbozkır
BÜYÜLÜ BAHÇE The Magical Garden
İSRAİL/ISRAEL, 2011, 11’
Yönetmen - Yael Yakirevich
DANSÇI FİLMLERİ Dancer Films
ABD, 2011, 9’
Yönetmen - Judith Dennis
FOK The Seal
İSVEÇ/SWEDEN, 2011, 3’
Yönetmen - Joanna Rytel
ZAMANSIZ Time Out of Place
İSVEÇ/SWEDEN, 2009, 14’
Yönetmen - Ylva Forner
ZEBU ve BALIK FOTOĞRAFI Zebu and the Photo Fish
UGANDA-KENYA/UGANDA-KENYA, 2011, 12’
Yönetmen - Zipporah Nyaruri
CANLANDIRMALAR
MELEKCİK Angelinho
Almanya, 2011, 4’
Yönetmen - Maryna Shchipak
RONI De Roni
İsviçre, 2011, 7’
Yönetmen - Andrea Sihneider
MAÇO El Macho
İngiltere, 2011, 6’
Yönetmen - Daniela Negrin Ochoa
GECE GÖRÜŞÜ Night Guise
Almanya, 2011, 8’
Yönetmen - Franziska Bachmaier
YUMURTA Ovulution
İsviçre, 2011, 4’
Yönetmen - Loretta Arnold
İSTASYON Station
İran, 2011, 3’
Yönetmen - Nahid Samadi Amin
ENERJİ Zing
Almanya, 2011, 7’
Yönetmen - KyraBuschor, Cynthia Collins
Festival 10 Mayıs'ta başlıyor.
15. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali 10 Mayıs Perşembe gecesi
Devlet Opera ve Balesi'nde açılış töreniyle başlıyor. Açılışa herkes davetli.
Sevin Okyay, Uçan Süpürge İçin Seçti
Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nde Uluslararası Film
Eleştirmenleri Birliği FIPRESCI jürisinin ödüllendireceği “Her Biri Ayrı Renk”
bölümünde yer alacak filmleri sinema yazarı Sevin Okyay seçti.
Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği'nin (FIPRESCI) jüri göndererek bir
filme ödül verdiği dünyadaki tek kadın filmleri festivali olan Uçan Süpürge
Uluslararası Kadın Filmleri Festivali 10-17 Mayıs tarihlerinde 15. kez
izleyiciyle buluşuyor. Festivalde bu yıl FIPRESCI bölümünde yer alacak filmleri
sinema yazarı Sevin Okyay seçti.
FİPRESCI, 10 yıldır Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali için jüri oluşturuyor.
Jüri her yıl festival programının "Her Biri Ayrı Renk" başlıklı bölümünde
gösterilen filmleri değerlendirip içlerinden birine FIPRESCI Ödülü veriyor.
Bu yıl Sevin Okyay'ın oluşturduğu "Her Biri Ayrı Renk" bölümde Brezilya, Fransa,
Rusya, İspanya, Arjantin, Fransa, Polonya, Almanya, İsviçre, Avusturya,
İngiltere, Şili, Türkiye, Ukrayna, Filistin ve Meksika dan 14 film yer alacak.
FIPRESCI jürisinin karşısına çıkacak yepyeni ve rengarenk filmlerden biri, büyük
ödülü festivalin 17 Mayıs akşamı yapılacak kapanış töreninde alacak.
1930'da Paris'te kurulan FIPRESCI, dünyanın her yerinden profesyonel film
eleştirmenleri ve sinema yazarlarının oluşturduğu bir meslek örgütü. Uruguay'dan
İsveç'e, Slovakya'dan Japonya'ya, Hindistan'dan Mısır'a kadar pek çok ülkede
temsil ediliyor. Türkiye'deki temsilcisi ise SİYAD (Sinema Yazarları Derneği).
Cannes ve Venedik gibi dünyanın önde gelen film festivallerine de jüri gönderen
FIPRESCI'nin altıncı yılından itibaren dahil olduğu Uçan Süpürge Uluslararası
Kadın Filmleri Festivali'nde bugüne dek bu ödülü kazanan filmler şunlar:
* 6. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 8-15 Mayıs, 2003
"Şanslı Bir Gün" (A Lucky Day), Arjantin-İspanya
Yönetmen: Sandra Gugliotta
Jüri: Cristina Corciovescu/Romanya, Daniela Sannwald/Almanya, Yesim Tabak/Turkey
* 7. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 6-16 Mayıs 2004
"Bir Deve için Daha Kolay" (It is Easier for a Camel), Fransa-İtalya
Yönetmen: Valeria Bruni-Tedeschi
Jüri: Gönül Dönmez Colin/Fransa, Stratos Kersanidis/Yunanistan, Ayla
Kanbur/Türkiye
* 8. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 5-15 Mayıs 2005
"Kız Almak" (To Take a Wife), İsrail
Yönetmen: Ronit Elkabetz & Shlomi Elkabetz
Jüri: Julia Khomiakov/Rusya, Ivan Karl/Sırbistan Karadağ, Alin Taşcıyan/Türkiye
* 9. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 4-12 Mayıs 2006
"Küçük Kudüs" (The Little Jerusalem), Fransa
Yönetmen: Karin Albou
Jüri: Maja Bogojevic/Sırbistan Karadağ, Giannis Fragoulis/Yunanistan, Sevin
Okyay/Türkiye
* 10. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 10-20 Mayıs 2007
"İncir Ağacı" (Faces of a Fig Tree), Japonya
Yönetmen: Kaori Momoi
Jüri: Adina Bradeanu/Romanya, Penka Monova/Bulgaristan, Necla Algan/Türkiye
* 11. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 8-15 Mayıs 2008
"Utanç" (Buddha Collapsed out of Shame), İran
Yönetmen: Hana Makhmalbaf
Jüri: Angelika Kettelhack/Almanya, France Hatron/Fransa, Burcu Aykar
Sirin/Türkiye
* 12. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 7-14 Mayıs 2009
"Trans" (Transe), Portekiz
Yönetmen: Teresa Villaverde
Jüri: Leif Joley/İsveç, Anita Piotrowska/Polonya, Nil Kural/Türkiye
* 13. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 6-13 Mayıs 2010
"Yuva" (Home), İsviçre-Fransa-Belçika
Yönetmen: Ursula Meier
Jüri: Ceylan Özçelik/Türkiye, Dominique Martinez/Fransa, Kirsten Liese/Almanya
* 14.Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, 5-12 Mayıs 2011
"Zefir" (Zephyr), Türkiye
Yönetmen: Belma Baş
Jüri: Latika Padgaonkar/Hindistan, Gözde Onaran/Türkiye, Alexandra Enberg/İsveç
Ankara - BİA Haber Merkezi
09 Nisan 2012, Pazartesi 10:10
41 ülkeden 115 filmle festival için geri sayım başladı!
15. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali 41 ülkeden 115 filmle
seyircisini bekliyor.
Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali bu yıl 15. yaşını kutluyor.
Festival 10 Mayıs gecesi Ankara’da Devlet Opera ve Balesi salonunda yapılacak
açılış ve ödül töreniyle başlayacak.
Açılışta, bu yıl sinemada 40. yılını kutlayan Hale Soygazi “Uçan Süpürge Onur
Ödülü”nü alacak. Türkiye sinemasının en üretken kadınlarından Bilge Olgaç’ın
anısına düzenlenen Başarı Ödülleri ise oyunculuklarını özgün rollerle
taçlandıran Füsun Demirel ve Serra Yılmaz’ın olacak.
Bu yıl festival programı pek çok seçkiyle renklenecek. Bunlardan ilki Faslı
feminist yönetmen Farida Benlyazid’in seçkisi olacak. Farida’nın seçtiği
filmlerin yönetmenleri film eleştirmeni Alin Taşçıyan eşliğinde izleyiciye
Mağrip’i getirecek ve bu bölgede kadınların yönetmenlik deneyimlerini aktaracak.
Faslı feminist yönetmen Farida Benlyazid’in Uçan Süpürge için hazırladığı özel
seçkide, kendi filmlerinin yanı sıra ülkenin önde gelen sinemacı kadınlarından
Selma Bargach, Narjiss Nejjar ve Leila Kilani’nin filmleri de yer alacak.
Festivalin bir başka retrospektifi ve onur konuğu Finlandiya’dan Saara Cantell.
Çeşitli festivallerde ödüller aldıktan sonra dünyaca tanınan Cantell’in ödüllü
filmlerinin yanı sıra dansı odak alan ama dans filmleri olmayan, duyguları yeri
geldiğinde dansla ifade eden ve aynaları önemseyen kısa filmleri de programda.
Cantell festival süresince sinemaseverlerle buluşacak.
Yönetmen, besteci, şair, yazar Trinh Minh-ha da festivalin bir diğer konuğu.
Vietnam doğumlu bir dünya vatandaşı olan yönetmen filmlerinde ülkesini anlatsa
da Avrupa, Asya, Afrika, Avustralya ve Yeni Zelenda da sinema, sanat ve feminizm
üzerine dersler vermiş bir akademisyen. Halen Kaliforniya Berkeley
Üniversitesi’nde Kadın Çalışmaları Bölümü’nde sinema, retorik ve toplumsal
cinsiyet üzerine dersler veriyor. Festival programına retrospektif bir seçki ile
katılan Trinh Minh-ha aynı zamanda festivalin onur konuklarından biri. Onun
sineması çerçevesinde feminizmden sinemaya, kültür politikalarından sanata
söyleşmek imkanı da bulacağız.
Terasa Villaverde, Uçan Süpürge Film Festivali izleyicisinin tanıdığı bir
yönetmen. Daha önceki yıllarda Portekiz sinemasını onun kamerasından izlemiştik.
Filmleri Cannes, Venedik, Berlin gibi festivallerde gösterilen Teresa Villaverde
son filmi Swan (Kuğu) ile Venedik Film Festivali’ne konuk olduktan sonra Uçan
Süpürge’nin 15. yılında Ankara’da olacak. Türkiyeli kadın sinemacılar ile
tanışmayı heyecanla beklediğini belirten Villaverde film gösterimlerinden sonra
izleyicilerin sorularını yanıtlayacak.
Yaptıkları her film merakla beklenen, ilgiyle takip edilen Naomi Kawase
(Japonya) ve Chantal Akerman (Belçika) da yepyeni filmlerini ilk kez Ankara’da
seyircileriyle paylaşacak.
“Kadınlar tarafından, kadınlar hakkında filmler” sloganıyla yola çıkan ve bu yıl
40. yaşını kutlayan Women Make Movies 15. festivalde de Uçan Süpürge için özel
bir seçki hazırlayacak. Kadın yönetmenlerin filmlerinin dağıtımını yapan WMM
sayesinde festival izleyicisi dünyanın dört bir yanından film izleme şansı
yakalayacak.
LGBT sorunlarına değindiğimiz “Pembesiz Mavisiz” bölümünde bu sene İsveç’ten
Lasse Persson/Lisa Tulin’i ağırlıyoruz. Animasyon kısalarını gösterdikten sonra
izleyicilerle söyleşecek olan Lasse/Lisa gender-bending (karşı cinsiyetin
rollerini benimseme) ve yönetmen olarak deneyimleri etrafında gelişen bir
program hazırladı.
Geçtiğimiz senelerde olduğu gibi festival bu sene de bir kısa film yarışması
açtı. “Size baba diyebilir miyim?” başlıklı yarışmaya katılan filmlerin erk ve
erkeklik inşası üzerinden “baba”yı sorgulaması bekleniyor.
Festival bu yıl bir kez daha çocuk haklarına filmlerle dikkat çekecek. Festival
programının “Olay Yeri: Aile” başlıklı bölümünde çocuk gelinler ve ensest
temaları öne çıkacak. Reis Çelik’in son filmi “Lal Gece”, Bingöl Elmas’ın yeni
belgeseli “Evcilik” ve Uçan Süpürge’nin “Çocuk Gelinler” belgeseli bu bölümün
filmlerinden bazıları.
6. festivalde başlayan ve Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği’nin
(FIPRESCI) her sene jüri yollayarak bir filme ödül verdiği “Her Biri Ayrı Renk”
bölümünün bu yıl daha da özel. FIPRESCI Ödülü için gösterilecek filmleri
festivalin 15. yılında Sevin Okyay seçecek.
Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği (FIPRESCI) Jürisi Ödülü ve festivalin
bu yıl 4. kez vereceği Genç Cadı Ödülü sahiplerini kapanış töreninde bulacak.
Kızılırmak Sineması ve Goethe Institut’daki film gösterimlerinin yanı sıra
söyleşi ve paneller, üniversitelerde özel gösterimler, film okumaları ve atölye
çalışmalarıyla dopdolu bir festival Mayıs’ta sinemaseverleri bekliyor.
Sibel Güneş
Uçan Süpürge Haber Merkezi
15. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali
Büyükelçi Sokak No:20/4 Kavaklıdere-Ankara
0312 427 00 20/18
0554 768 72 66
sibel@ucansupurge.org
Türkiye’nin ilk kadın filmleri festivali 15. yaşını kutluyor! Uçan Süpürge
Uluslararası Kadın Filmleri Festivali 10-17 Mayıs tarihleri arasında Ankara’da
seyircileriyle buluşacak.
Bu seneki Kısa Film Yarışması’nın temasını “Size Baba Diyebilir miyim?” olarak
belirleyen Festival, kısa filmcileri erk ve erkekliğin inşası üzerinden ‘baba’yı
sorgulamaya davet ediyor.
Festival 15. yılında beyazperdede, sokakta, evde, orada ve burada ‘baba’ya
işaret ediyor: Koruma, güç, aidiyet, korku, teslimiyet, dokunulmazlık, güven,
yakışıklılık, hiyerarşi, şefkat, karanlık, şiddet, erk, erkeklik…
Süper babalar, gece bekçileri, namus bekçileri, babasız kızlar, oğulsuz babalar,
tanrıbabalar, devletbabalar, parababaları… Kız çocuklar ve babaları… Babasına
aşık Elektralar… Babalar ve oğullar… Ailesiz babalar, babasız aileler… Rol
değişimleri: baba olan anneler, anne olan babalar, baba hüviyetini devralan
oğullar… Dişi kuşun yaptığı yuvayı terk eden babalar… “Babana söylerim”
eşliğinde sallanan parmaklar... Amcanın baba yarısı olduğu evler… “Benim babam
senin babanı döver”li sokak kabulleri… “Ben sizin babanızım” mırıldanmaları…
“Sen nasıl babasın!” diye biten hesaplaşmalar...
Ve daha nice ‘baba’ görünümlerini, başka başka öykülerle beyazperdeye taşımaya
niyetli herkese açık olan yarışmaya son başvuru tarihi 16 Mart 2012
Yarışma jürisi Gülden TRESKE, Dr. Meltem AĞDUK, Pelin AYTEMİZ, Prof. Dr. Tayfun
ATAY ve Sevna SOMUNCUOĞLU’dan oluşuyor.
Jürinin değerlendirmesi sonucunda dereceye giren filmler, 15. Uçan Süpürge
Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nin 10 Mayıs akşamı Ankara’da yapılacak
açılış töreninde sahiplerini bulacak.
Başvuru koşulları ve iletişim için: festival.ucansupurge.org