Kelime anlamı; Bir kuvvetlendiricinin çıkış gücü veya geriliminin giriş gücü
veya gerilimine oranı. Bu oran genellikle dB cinsinden veya oran olarak ifade
edilir.
Elektronik kameranın görüntü alıcı tüp veya ccd chip bir çeşit elektronik devre
elemanıdır. Işık enerjisini elektrik enerjisine çeviren bu elektronik devre
elemanlarının belli bir çalışma voltajı, giriş ve çıkış voltajları vardır. Bir
ccd chip'in ışık enerjisini elektrik enerjisine çevirebilmesi için üretiliş
özelliğine göre en az seviyede ve en üst seviyede bir miktar ışık enerjisinin
olması gerekir.
En az seviyedeki ışıkta bile çalışabilen ccd chiplere "Işığa Fazla Duyarlı"
denir. 0 lüks veya 35 lüks ışık şiddetinde resim üretebilen amatör kameralar
üretilmiştir. Profesyonel kameralar ise 150 lüks gibi ışık şiddetlerinde resim
üretebilmektedirler. Ancak üretildikleri sabit ışık şiddetinin altında hiç resim
üretemezler. Bu üretilen görüntünün kalitesi çok düşük olmaktadır. Renkler,
kontrastlık ve çekilen konunun detayları hakkında bilgi kaydedilememektedir.
Özellikle haber amaçlı üretilen ENG kameralarda, kameramanın çok düşük ışık
şartlarında, görüntü kalitesi ne olursa olsun çekim yapabilmesi amacıyla kamera
üzerine ışık kazanç ünitesi konulmuştur. Bu elektronik devrenin çalışma prensibi
çok basittir. Çekilen konuda ışık yetersiz olduğundan, ışığa duyarlı optik devre
elemanı ccd chiplerin üretmesi gereken voltaj yeterli olmamaktadır. Eğer biz
çıkış voltajını başka bir kaynaktan artırırsak görüntü oluşur. İşte kazanç da
desibel cinsinden sinyalin artırılmasıdır. Ancak kazanç devreye sokulduğunda
oluşan görüntü yapay olduğundan görüntü kalitesi bozulur veya bir başka deyişle
gren miktarı artar.
Profesyonel kameraların üzerinde 2000'li yıllara kadar üç adet kazanç konumu
bulunmaktaydı. Genelde 6db, 9db, 18db. Ancak 2000 yılından sonra üretilen yeni
nesil, özellikle sayısal kameralarda kazanç miktarı daha kontrollü olarak
artırılabiliyor, hatta düşürülebiliyor.
Alexander Graham BELL tarafından bulunan ondalık bir değer olan desibel, telefon
işletmelerince benimsenmesinden hemen sonra, öbür teknik alanlarda da
kullanılmaya başlandı. Desibel alışılmışın dışında bir birimdi. O kadar
dışındaki bir çok kişi onun bir ölçü birimi olduğundan şüpheye düşer.
Elektriksel devrelerde gerilim, akım ve güç; volt, amper ve watt`la ölçülür. Bu
değerler ölçümün yapıldığı devreye bağlıdır. Desibelin kullanıldığı kazanç
ölçüsünde, ölçünün yapıldığı devreden bağımsızdır. Örneğin akustik dalga kadar
onun elektriksel eşdeğerini ölçmekte de kullanılır. Bu, desibelin boyutsuz bir
sayı olmasındandır.
Amper veya volt cinsinden elektriksel ölçmelerde eski değer, akımın veya
gerilimin yönünde bir değişim ifade etmesine rağmen desibel ölçmelerinde eski
değer, sadece ölçülen gücün karşılaştırıldığı güçten küçük olduğunu gösterir.
Desibel daima iki değer arasındaki karşılaştırmadır. Bunun sonucu olarak da,
çoğu kez ölçülen güç değeri değişik olmasına rağmen desibel sayısı aynıdır.
Örneğin bir ışık kaynağının gücü 1kw'tan 2kw'a çıkartılırsa, güçteki desibel
cinsinden artış;
N=10 log (2/1) = 3dB
Şimdi elimizde 5kw'lık bir ışık kaynağı olsa, biz bunun gücünü 10kw'a
çıkartırsak desibel cinsinden artış, güçlerin değişik olmasına rağmen önceki
örnekle aynıdır.
N=10 log (10/5) = 3dB
Bu örneklerlerden bir sonuç çıkaracak olursak güçteki iki katlık bir artış +3dB,
yarı yarıya azalış ise -3dB ile ifade edilir.
0dB bize farklı bir kavramı da getirir. 0dB ile ifade edilecek herhangi bir güç
seviyesi bize dayanak "referans" seviyesi oluşturur.