Robin Wood
Çeviren : Ertan YILMAZ
Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 440 Sayfa
ISBN : 975824096-X
Basım Tarihi : Şubat 2004
Robin Wood'un ilk kitabı olan Hitchcock'un Filmleri şu soruyla başlar:
Hitchcock'u neden ciddiye almalıyız? O yalnızca heyecan-gerilim filmleri çeken
ve bunlarda her zaman boy gösteren şişman, sevimli bir yaşlı adam ya da
televizyonda kısa korku öyküleri sunan bir burjuva eğlendiricisi değildir. Söz
konusu figür İngiltere'deki ilk filmlerinden Hollywood için çektiği başyapıtlara
uzanan ve elliden fazla filmle süslenen sanat yaşamında dünya sinemasında
sürekli yeniliklere imza atmış bir 'auteur'dür. Sessiz sinemadan sesli sinemaya,
siyah-beyaz filmden renkli film geçişin tüm aşamalarında belirleyici ve çığır
açıcı bir uygulayıcı olmuş, Alman dışavurumculuğundan edindiği bakış açısını,
Sovyet sinemasından öğrendiği teknikleri ve kuşkusuz bireysel yaratıcılığını
kullanarak kendi kurgu tekniklerini ve sinemasal aygıtlarını geliştirmiştir.
Filmleri basit polisiye ve gerilim öyküleri olmanın ötesinde, insanın durumuna,
onun yaşamdaki konumuna ve varolan sistemin örüntülerine üstü kapalı, ancak
bütünlüklü bir bakış sunar. Wood, işte tam bu noktada Hitchcock'la ilgilenmeye
başlar.
Hitchcock'un Filmleri'nde başyapıtlarının derli toplu bir çözümlemesinin yapar,
bunların temelinde yaşamın ve toplumsal ilişkilerin değişmezliği ilksavı vardır
ve F.R. Leavis'in eleştirel yöntemi ve 'auteur' kuramından hareket eder. Ancak
yazar 1988'de kitabı tekrar ele aldı ve eleştirel bütünleyicisi olarak Hitchcock
Sineması'nı yazdı. Wood'un şimdi daha da olgunlaşan eleştirisi, Marksist
estetiğin ve nihayetinde feminizmin içinden geçip geliyor; bunların bazı
yaklaşımlarını benimsiyor, bazılarını acımasızca eleştiriyor ve egemen ideoloji,
kapitalizmin yansımaları, burjuva ahlakı, erkek egemen toplum ve 'gay'lerin
konumu gibi unsurları da göz önüne alıp Hitchcock'un filmlerini çözümlemeyi
sürdürüyor.
Sapık, bir şehrin görünümüyle başlar. Kamera apartman blokları ve çatıların
üzerinde yavaşça ilerlerken kentin adı görünür, bunu kesin tarih ve kesin zaman
izler. Kamera bir bloğa doğru kayarken seçimde kararsızdır, bütün pencerelerin
önünde yine hangisini seçeceğinde tereddüt eder ve daha sonra bizi karanlık bir
odanın yarı açık penceresinden içeri sokar.” Girizgâhı böyle yapıyor Robin Wood
Hitchcock’un unutulmaz Sapık (Psycho, 1960) filminden bahsederken... Siz de
filmin bu karelerini hemen hatırladınız değil mi? Çünkü Wood, Alfred Hithcock’un
önemli filmlerini bu üslupla okura aktararak filmlerin kolay hatırlanmasını
sağlıyor. Yazar ayrıca Hitchcock sineması hakkında fazla bilgisi olmayanlara da
yönetmenle tanışmak için önemli bir fırsat veriyor. Kitap, Hitchcock’un
filmlerinin olay örgüsü modellerinden ideolojisine ve kendine has üslubundan
filmlerinde kullandığı karakterlerin benzerliklerine kadar çeşitli özelliklerini
anlatan bir kaynak niteliğinde… Wood aslında bu kitabında bir bakıma kafasındaki
“Hitchcock’u neden ciddiye almalıyız?” sorusuna cevap vermiş. Çünkü yazara göre
Hitchcock, sadece gerilim filmleri çeken, her filminin bir karesinde gözüken,
şişman, sevimli bir yaşlı adam ya da televizyonda kısa korku hikâyeleri sunan
bir burjuva eğlendiricisi değil. Bu fikrini kitabıyla desteklemek isteyen Wood,
Hitchcock sinemasını tüm ayrıntılarıyla analiz ederken yönetmenin iç dünyasını
ve kameranın arkasındaki kişiliğini aktarmayı da ihmal etmiyor.
Yazar, ‘Hitchcock’un Filmleri’ adıyla yayımladığı kitabına ‘Hitchcock Sineması’
başlıklı bölümünü de ekleyerek yeniden çıkarttığı bu yeni kitabında daha da
olgunlaşan eleştirisiyle; F. R. Leavis’in görüşlerinin, göstergebilimin,
psikanalizin, yapıbozumun, Marksist estetiğin ve feminizmin üzerinde de duruyor.
Bunların bazı yaklaşımlarını benimsiyor, bazılarını acımasızca eleştiriyor.
Egemen ideoloji, kapitalizmin yansımaları, burjuva ahlâkı, erkek egemen toplum
ve ‘gay’lerin konumu gibi unsurları da göz önüne alıp Alfred Hitchcock’un
filmlerini çözümlüyor. Yönetmenin başyapıtlarının derli toplu bir çözümlemesini
yaparken de ‘auteur’ kuramından hareket ediyor. Tabiri caizse bu kitap,
“Hitchcock sineması nedir, ne değildir?” sorusunu aydınlatıyor. Siz de kitabı
okuduktan sonra Alfred Hitchcock’un ilginç saplantılarını öğrenip yönetmenin
filmlerine mutlaka değişik açılardan bakacaksınız…
