Sanatsal ve Kültürel Aktivitelerde Çalışan Çocuklar
ILO - UNICEF - DİSK ORTAK ÇALIŞMASI
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ile Uluslararası Çocuk Fonu’nun (UNICEF)
işbirliği ile yürütülen “Sanatsal ve Kültürel Aktivitelerde Çalışan Çocuklar”
araştırma projesine ilişkin Konfederasyonumuzun görüşleri ekte sunulmaktadır.
Saygılarımızla,
Ali CANCI (Genel Başkan Yardımcısı)
Tayfun GÖRGÜN (Genel Sekreter)
DİSK’in Görüşü
“Sanatsal ve Kültürel Aktivitelerde Çalışan Çocuklar” araştırma projesine
ilişkin DİSK’in Görüşleri
Türkiye’de son yıllarda gelişen ve yaygınlaşan film, dizi film ve reklam
sektöründeki güvencesiz, esnek ve ağır çalışma koşulları ile sektördeki
denetimsizlik, yetişkinlerin olduğu kadar sektörde çalışan çocuk işçilerin de
mağdur olmasına neden olmaktadır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve
Uluslararası Çocuk Fonu (UNICEF) tarafından çocuk işçilerin çalışma koşullarının
düzenlenmesi amacıyla başlatılan bu girişim Konfederasyonumuz tarafından takdir
edilmekte ve desteklenmektedir.
Mevzuatımızda 4857 sayılı İş Yasasının 71. maddesi, “çalıştırma yaşı ve çocukları
çalıştırma yasağını” düzenlemektedir. Ancak hem 71. madde hem de “Çocuk Ve Genç
İşçilerin Çalıştırılma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümleri, 15 yaş
altında çalışan çocuk işçileri kapsamamaktadır. Bu anlamda ortaya çıkan yasal
boşluk, ağır koşullarda çalıştırılan ve öncelikle korunması gereken 15 yaş altı
çocukları kapsamamaktadır. İş Yasası’nın 71. maddesinde yapılacak bir
değişiklikle 15 yaş altında çalışan çocuk işçilerin de tanımlanması ve çalışma
koşullarının düzenlenmesi sağlanmalıdır.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu ve üye sendikamız SİNE-SEN olarak,
sanatsal ve kültürel aktivitelerde çalışan çocukların çalışma koşullarını
düzenlemek amacıyla hazırlanacak yönetmelikte dikkate alınmasını gerektiğini
düşündüğümüz hususlar aşağıda belirtilmektedir;
• Yönetmeliğin, pedagoglar ve çocuk gelişim uzmanlarının da görüşlerinin
alınarak hazırlanması,
• Çocukların günlük, haftalık ve yıllık çalışma koşullarının belirlenmesi. Gece
çalıştırılmasının yasaklanması, gece saatlerinin yönetmelikle belirlenmesi,
• Pedagogların da görüşü alınmak şartıyla, günde en fazla 3 saat çalışmaları,
çalışmaların 1 haftada gün aşırı olarak düzenlenmesi, 1 yıl içinde en fazla 2 ay
çalışmaları,
• Çocukların 1 yaşını tamamlayana kadar çalıştırılmamaları,
• Senaryoların, uzmanlarca incelenerek, çocuk işçiler için olumsuz etki yaratıp
yaratmayacağının saptanması,
• Çekim ve provaların çocuk işçilerin okul, uyku ve yemek saatlerine göre
ayarlanması,
• Setlerde pedagog yardımıyla çalışılmasının zorunluluk haline getirilmesi,
• Çocukların kaza, maluliyet, sağlık, yaşlılık sigortalarının yapılması, durumun
İş Teftiş Kurulları ve Sosyal Güvenlik Müfettişlerince denetiminin sağlanması,
• Çocuk işçilerin çalıştırıldığı projelerde iş müfettişlerinin ve çocuk gelişimi
uzmanlarının ortaklaşa denetim yapması,
• Çalışma ortamında çocukların dinlenebileceği karavan veya oda sağlanması,
düzenli ve sağlıklı beslenmelerinin temin edilmesi,
• Çocuk işçilerin velileri ve yasal temsilcileriyle yapılacak sözleşmelerin
içeriğinin ve denetiminin yönetmelikle düzenlenmesi,
• Çalışma Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Radyo Televizyon Üst Kurulunun
ortaklaşa bir denetim mekanizması işletmelerinin sağlanması,
• Denetim mekanizmasının işlerliğinin sağlanması ve gereken durumlarda idari
para cezalarının uygulanmasının sağlanması.