Yaka mikrofonu kullandığımız ismiyle anlaşılacağı gibi genelde röportajlarda
veya sunucu çekimlerinde konuşan kişinin rahat hareket edebilmesi, ellerini
kullanabilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Mikrofonun Takılması
Yaka mikrofonu telli veya telsiz olsa da mikrofon şekli aynıdır ve mikrofonu
yakaya tutturmak için bir maşa sistemi kullanılmaktadır. Maşa yakaya tutturulur.
Bu sırada mikrofon ses kaynağına yani konuşan kişinin ağzına doğru
yönlendirilir.
Yaka mikrofonu genelde elbise yakasına veya gömleğe takılmaktadır. Eğer mikrofon
kumaşa temas ederse bu gürültü istenmeyen bir şekilde kaydedilir. Bu nedenle
sıkı bir şekilde takılmalı ve mikrofon başlığı hiç bir yere temas etmemelidir.
Mikrofonun Uzaklığı
Kadınlarda ses yönü aşağıya doğru olduğundan yakanın altına veya göğüs hizasına,
erkeklerde ise ses yukarı hareket ettiği için biraz daha yukarıya takılmalıdır.
Eğer yaka mikrofonu çok yukarıya yani boğaz altına doğru bağlanırsa ağızdan
çıkan sesi tam olarak alamaz ve ses gırtlaktan gelen sesle birlikte boğuk, bas olur.
Rüzgar Etkisi
Yaka mikrofonunu kullanılırken eğer rüzgar varsa mikrofonun çalışmasını
engelleyebilir. Rüzgar mikrofona devamlı olarak basınç yaptığında mikrofon
diyaframı tetiklenir ve diyafram diğer seslere tepki veremez, elektriksel
sinyale çeviremez.
Rüzgarın yönü ve cinsi çok önemlidir.
Eğer konuşmacı rüzgarı arkasına alabiliyorsa vücudu ile rüzgarı engeller ve daha
iyi bir ses alınabilir.
Eğer konuşmacı rüzgarı yandan alıyorsa mikrofona bir rüzgar başlığı takılarak
rüzgar engellenebilir.
Eğer rüzgar tam cepheden geliyorsa ve bu durum kaçınılmazsa, rüzgar değişkenlik
gösterip yön değiştiriyorsa veya aşırı şiddetliyse o zaman en kuvvetli rüzgar
başlığını takmayı deneyebiliriz. Hatta bu da rüzgar sesini engellemiyorsa yaka
mikrofonunu elbise içine takmak kaçınılmaz olacaktır.
Mikrofonun Görünmemesi Sağlanabilir.
Özellikle drama ve belgesel çekimlerinde mikrofonun görünmesi doğallığı
bozacağından istenmeyen bir durumdur. Yaka mikrofonu kullanmak zorunluysa ve
görünmemesi isteniyorsa tek çare mikrofonu elbise içine yerleştirmektir.
Elbise içine yerleştirilen yaka mikrofonu konuşmacının hareketleriyle kumaşa
çarparak gürültüyü alacaktır. Bu nedenle yaka mikrofonunu takan kişinin hareket
etmemesi en uygun durumdur. Ancak hareket etmesi kaçınılmazsa yapılacak en güzel
şey yaka mikrofonuna tüylü bir rüzgar başlığı takarak kumaştan uzaklaşmasını
sağlamak veya kumaşa iyice tutturarak kumaşla birlikte hareket edecek bir yastık
sistemi yaratmaktır. Mikrofonu iyice kumaşa veya vücuda bantlamak da iyi bir
çözümdür.
Önemli Uyarılar
Yazın yaka mikrofonu kullanılacağında sunucunun tshirt giymemesi konusunda
kendisi ile önceden konuşulmalıdır. Kışın da aynı durum kazak ve boğazlı kazak
için geçerlidir.
Yaka veya takacak yer olmayan elbiselerde yaka mikrofonu düşebilir, kayabilir,
yönü değişebilir, kumaşa sürtebilir. Bu nedenle durumu zorlamamakta yarar
vardır.
Yaka mikrofonu kullanıldığında mutlaka prova alınarak ses dinlenmelidir. Kayıt
sırasında ise kulaklık ile ses dinlenmeli ve çekimden sonra kontrol edilmelidir.
Mikrofon, masaya konularak, elde tutularak veya başka şekillerde
kullanılmamalıdır.
Gömlek, V yaka giyinmiş veya dekolte elbiseli kadınlarda yaka mikrofonu takarken
bir başka kadından yardım alınması tavsiye olunur.
